فهرست نامزدهای اسکار ۲۰۲۴ نشان میدهد که در هالیوود سرنوشت فیلمها و آدمها، با چه سرعتی میتواند تغییر کند
پس از ماهها انتظار سرانجام یکشنبهشب ۲۰ اسفند بهوقت امریکا (ساعت ۴ صبح دوشنبه ۲۱ اسفند بهوقت ایران) نود و ششمین دوره اهدای جوایز اسکار در تالار «دالبی تئاتر» شهر لسآنجلس امریکا برگزار میشود تا از بهترینهای امسال سینمای جهان قدردانی شود.
در این میان هم صنعت سینما یک سال پرماجرای دیگر را پشت سر گذشت. فیلم سوپر ماریو در گیشهها موفق شد، باربنهایمر به پدیدهای جهانی تبدیل شد و بری کیوگن در فیلم سالتبرن، کارهای عجیبوغریبی انجام داد.
اما فهرست نامزدهای اسکار سال ۲۰۲۴ نشان میدهد که در هالیوود سرنوشت فیلمها و آدمها، با چه سرعتی میتواند تغییر کند. سال گذشته مارگو رابی در فیلم بابیلون بازی کرد که نه موفقیت تجاری به دست آورد و نه در اسکار جایزهای برد.
اما امسال او بهعنوان چهره اصلی «باربی» به مراسم اهدای جوایز اسکار میرود؛ پرفروشترین فیلم ۲۰۲۳ با فروش ۱/۴ میلیارد دلاری در جهان که در هشت رشته نامزد شده است.
بعد از اعلام نامزدهای اسکار، دهها چهره مشهور در مراسم ناهار جوایز آکادمی گرد هم آمدند تا در عکسی گروهی که به یکی از سنت هیس اسکار تبدیلشده، حضورداشته باشند.
با نگاهی به نامزدها به ۲۰ نکته جالب رسیدیم و همینطور اتفاقات مهم و رکوردشکنی که میتواند در مراسم اسکار امسال رخ بدهد.
۱. اما استون ممکن است هشتمی باشد
ستاره فیلم بیچارگان ممکن است به هشتمین هنرپیشه زنی تبدیل شود که تا سن ۳۵ سالگی دو اسکار برده است. او اسکار اول را برای بازی در فیلم لالا لند گرفته بود.
اگر امسال دومی را بگیرد در کنار ستارگانی مانند مریل استریپ، جودی فاستر، الیزابت تیلور، بتی دیویس، لوییز رینا، اولیویا دی هاویلند و هیلاری سوانک قرار خواهد گرفت که همگی به چنین موفقیتی دست پیداکردهاند.
اما استون اولین اسکار خود را در سال ۲۰۱۷ گرفت.
استون همچنین دومین زنی است که همزمان برای بازیگری و تهیهکنندگی یک فیلم نامزد شده است. پیشازاین فرانسیس مکدورمند با فیلم سرزمین خانهبهدوشها چنین موقعیتی را کسب کرده بود.
اما برنده شدن استون بههیچوجه تضمینشده نیست. در رشته بهترین بازیگر نقش اول زن، رقابت تنگاتنگی میان او و لیلی گلدستون، هنرپیشه فیلم قاتلان ماه کامل در جریان است.
۲. معجزه کریسمسی جاماندگان
فیلم جاماندگان اولین فیلم کریسمسی است که از زمان نامزد شدن فیلم معجزه در خیابان سی و چهارم در سال ۱۹۴۸، در رشته بهترین فیلم کاندید میشود. (یک سال قبل از آنهم فیلم زندگی شگفتانگیز است، نامزد بهترین فیلم شده بود).
جاماندگان داستان یک معلم عبوس و اخمو است که باید کریسمس را در مدرسه شبانهروزی بماند تا از بچههایی که به تعطیلات نمیروند، مراقبت کند.
داستان فیلم جاماندگان با نقشآفرینی پل جیاماتی، نامزد بهترین بازیگر اصلی مرد و دیواین جوی رندالف، نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل زن، در کریسمس اتفاق میافتد، صحنههای فیلم پر از درخت و تزیینات کریسمس است، و کلی آهنگ کریسمس در آن پخش میشود.
البته معلوم نیست که چرا تهیهکننده فیلم بهجای کریسمس، آن را در وسط ماه ژانویه اکران کرد!
۳. بخت آهنگ فیلم باربی برای گرفتن اسکار بیشتر از کارگردان فیلم است
باوجودآنکه باربی در رشتههای بهترین کارگردان و بهترین بازیگر نقش اول ز ن نامزد نشد، اما بازهم در اسکار امسال تاریخساز شده است.
گرتا گرویگ که فیلم را ساخته و از نویسندگان فیلمنامه هم بوده است، تنها کارگردانی است که هر سه فیلم اولش -لیدی برد، زنان کوچک و باربی- نامزد اسکار بهترین فیلم شده است.
باوجوداین ممکن است باربی از هشت رشتهای که نامزد شده تنها بتواند یک جایزه را ببرد: بهترین آهنگ فیلم برای بیلی آیلیش با آهنگ «من برای چه ساخته شدم؟»
اگر اینطور شود، تکرار اتفاقی است که برای فیلم ستارهای متولد شد، ساخته بردلی کوپر افتاد. آن فیلم هم در هشت رشته نامزد شد اما فقط لیدی گاگا توانست اسکار بهترین آهنگ را ببرد.
۴. کیلیان مورفی بعد از حدود یک دهه سنتشکن خواهد شد
انتظار میرود اوپنهایمر اسکارها را درو کند و جوایز اصلی ازجمله بهترین فیلم را به دست آورد.
اگر کیلیان مورفی، هنرپیشه ایرلندی فیلم هم اسکار بگیرد، برای اولین بار از سال ۲۰۱۲ جوایز بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اول مرد به یک فیلم خواهد رسید. آخرین بار این اتفاق برای فیلم هنرمند و بازیگرش، ژان دوژاردن افتاد.
کیلیان مورفی ممکن است اولین هنرپیشه زاده ایرلند باشد که اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را میگیرد.
در رشته بهترین بازیگر زن ماجرا فرق میکند و در سالهای گذشته دفعات بیشتری جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اصلی زن به یک فیلم رسیده است.
سرزمین خانهبهدوشها و همهچیز همهجا بهیکباره، دو فیلم از میان سه برنده اخیر اسکار بهترین فیلم بودند که هنرپیشههای زن آنها یعنی فرانسیس مکدورمند و میشل یئو جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را گرفتند.
۵. چهار زوج نامزد اسکار
ژوستین تریه، نامزد بهترین کارگردانی، در رشته بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی هم همراه با دوستش، آرتور هراری نامزد شده است.
این زوج برای نوشتن فیلمنامه آناتومی یک سقوط نامزد اسکار شدهاند که نامش در چهار رشته دیگر هم دیده میشود.
تریه در مراسم گلدن گلوب توضیح داد که این زوج فیلمنامه را در دوره همهگیری کرونا و در شرایطی نوشتند که خودشان را در آپارتمانشان محبوس کرده بودند و به شوخی گفت «واقعاً عجیب است» که در این دوره همدیگر را نکشتهاند.
کریستوفر نولان و اما توماس هم هر دو بهعنوان تهیهکنندگان فیلم اوپنهایمر در رشته اسکار بهترین فیلم نامزد شدهاند.
گرتا گرویگ و نوآ بامباک هم بهصورت مشترک برای فیلمنامه باربی نامزد شدهاند و مارگو رابی و تام اکرلی هم در رشته بهترین فیلم.
۶. بردلی کوپر پنجمین آدم زنده با بیشترین نامزدی بی جایزه
این بازیگر که با فیلم خماری (هنگاور) به شهرت جهانی رسید، تاکنون ۱۲ بار در رشتههای بازیگری، کارگردانی و نویسندگی نامزد اسکار شده است.
آیا نوبت بردلی کوپر رسیده است؟
اما بااینهمه نامزدی حتی یکبار هم جایزه اسکار را نبرده است.
تنها کسانی که بیشتر از او نامزد اسکار شدهاند بدون آنکه جایزه را ببرند، گرگ راسل، مهندس صدا (۱۶ نامزدی)، توماس نیومن، آهنگساز (۱۵) دایان وارن، ترانه نویس (۱۵) و دنیل سودیک، مدیر جلوههای ویژه (۱۳) هستند.
بعید است کوپر امسال هم بتواند این طلسم را بشکند، چون انتظار نمیرود در رشتههایی که با فیلم تازهاش (استاد) در آنها نامزد شده -بهترین بازیگر، بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی- اسکار بگیرد.
۷. یکی از نامزدها قبلاً برای جمیروکوای کلیپ ساخته
فیلم منطقه موردعلاقه درباره اردوگاههای مرگ آشویتس در پنج رشته نامزد دریافت اسکار شده است، ازجمله بهترین کارگردانی برای جاناتان گلیزر.
گلیزر دوران حرفهای طولانی و متنوعی را پشت سر گذاشته است. سه دهه پیش او کارگردان فیلمهای تبلیغاتی آبجوهای استلا آرتوا و گینس بود.
او تعدادی از موزیک ویدیوهای گروههای موسیقی مانند ردیوهد، مسیو اتک، بلر و همینطور جمیروکوای را کارگردانی کرده است.
یکی از این ویدیوها را برای آهنگ Virtual Insanity گروه جمیروکوای ساخته که برای بسیاری خاطرهانگیز است، با صحنههایی که در آن جی کی تلاش میکند از برخورد با اسباب و لوازم اتاق، درحالیکه کف زمین در حال جابجا شدن است جلوگیری کند.
جا دارد گلیزر برای ادای احترام به جمیروکوای، با یک کلاه بزرگ به سبک جی کی در مراسم اسکار حاضر شود!
۸. مارتین اسکورسیزی، پیرترین نامزد اسکار کارگردانی
مارتی امسال برای دهمین بار نامزد اسکار شده که رکوردی تازه برای یک کارگردان زنده محسوب میشود، رکوردی که پیشازاین در اختیار استیون اسپیلبرگ بود.
اگر کارگردانهای درگذشته را بهحساب بیاوریم، ویلیام وایلر، کارگردان بن هور با ۱۲ نامزدی پیشتاز است.
علاوه بر این اسکورسیزی در سن ۸۱ سالگی مسنترین نامزد اسکار در بخش کارگردانی است. رکورددار قبلی جان هیوستون بود که سال ۱۹۸۵ در سن ۷۹ سالگی برای کارگردانی فیلم شرف خانواده پریتزی نامزد اسکار شده بود. پیرترین برنده اسکار کارگردانی کلینت ایستوود است که در سن ۷۴ سالگی برای فیلم محبوب میلیون دلاری جایزه گرفت.
۹. میانگین مدتزمان نامزدهای بهترین فیلم ۱۳۸ دقیقه است
فیلمهای زندگیهای گذشته و منطقه موردعلاقه هرکدام تنها ۱ ساعت و ۴۴ دقیقهاند، اما مدتزمان فیلم اوپنهایمر ساخته کریستوفر نولان سه ساعت است و قاتلان ماه کامل، ۲۰۶ دقیقه آزگار.
شاید فکر کنید فیلمی به این بلندی نیاز به آنتراکت داشته باشد.
اما پارامونت و اپل تیوی پلاس چنین نظری نداشتند و سینماهایی را هم که قصد داشتند وسط فیلم آنتراکت بدهند تا تماشاچیها فرصت دستشویی رفتن داشته باشند، از این کار منصرف کردند.
۱۰. لیلی گلدستون اولین بومی آمریکایی است که نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن میشود
این هنرپیشه ۳۷ ساله اولین بازیگر بومی نیست که نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن میشود. کیشا کاستل-هیوز، بازیگر فیلم سوارکار نهنگ و یالیتسا آپاریسیو، بازیگر فیلم روما هم بومی بودند.
اما هنرپیشه فیلم قاتلان ماه کامل اولین بومی آمریکایی است که در این رشته نامزد اسکار میشود. لیلی گلدستون اهل منطقه بومیان بلکفیت در شمال ایالت مونتانا است.
او تا الآن جوایز انجمن بازیگران آمریکا و گلدن گلوب را برده و هر دو بار در سخنرانی پذیرش جوایز خود، جملات کوتاهی هم به زبان بلکفیت، زبان بومی مردمان آلگانکی گفته است.
۱۱. ده تازهوارد در میان نامزدهای بازیگری
امیلی بلانت، دنیل بروکس، استرلینگ ک. براون و کولمن دومینگو همگی امسال برای اولین بار نامزد اسکار میشوند.
امریکا فررا، لیلی گلدستون و کیلیان مورفی هم برای اولین بار نامزد دریافت جایزه آکادمی میشوند.
نامزد-اولیهای دیگر ساندرا هولر، جفری رایت و دیواین جوی رندالف هستند.
ساندرا هولر برای بازی در فیلم آناتومی یک سقوط، نامزد اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن شده است.
۱۲. فیلم داستان آمریکایی رکوردشکن شد
با نامزدی جفری رایت و استرلینگ ک براون، برای اولین بار دو بازیگر سیاهپوست برای بازی در یک فیلم، در رشتههای بهترین بازیگر نقش اول و مکمل مرد نامزد شدهاند.
داستان آمریکایی روایت زندگی یک نویسنده مستأصل سیاهپوست است که به شوخی و هجو، کتابی مینویسد که در آن کلیشهها و نمادهای نژادپرستانه را به شکل اغراقآمیزی پررنگ میکند و ناشران، برخلاف انتظار، برای چاپ این کتاب سر و دست میشکنند.
۱۳. نامزدی فیلم مه دسامبر، سنت آکادمی را زنده نگه میدارد
در ۲۰ دوره از ۲۲ مراسم اسکار اخیر فیلمهایی بودهاند که تنها در رشته بهترین فیلمنامه نامزد شدهاند و هیچ نامزدی دیگری نداشتهاند.
امسال هم فیلم مه دسامبر برای فیلمنامهاش نامزد شده که نوشته سمی برچ است، اما در بقیه رشتهها شانسی نداشته است.
این فیلم قدم در مسیر فیلمهایی مانند چاقوکشی، بورات، عروسی بزرگ یونانی من و بازی مولی میگذارد که همگی چشم امیدشان برای بردن اسکار به بخش بهترین فیلمنامه بود.
۱۴. اسکار گرفتن رابرت داونی جونیور تقریباً قطعی است
رابرت داونی جونیور سال ۲۰۰۸ برای فیلم تندر استوایی در همین رشته یعنی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نامزد شده بود، اما اسکار را نبرد.
آن سال اسکار این بخش به هیث لجر رسید که نقش جوکر را در فیلم شوالیه سیاهبازی کرده بود، فیلمی که کارگردانش کریستوفر نولان بود.
رابرت داونی جونیور نقش لوئیس استراوس را بازی کرده که ریاست کمیسیون انرژی اتمی آمریکا را در دهه ۱۹۵۰ بر عهده داشت.
اسکار گرفتن داونی جونیور به لطف نقشی که در اوپنهایمر ایفا کرده تقریباً قطعی است و جالب اینجاست که کارگردان فیلم هم کریستوفر نولان است.
۱۵. یکی از آهنگسازان قبل از اعلام نامزدی در اسکار درگذشت
رابی رابرتسون، آهنگساز کانادایی که بهعنوان عضوی از گروه راک The Band هم شناخته میشد، موسیقی فیلم قاتلان ماه کامل را ساخته است.
رابرتسون و مارتین اسکورسیزی، کارگردان فیلم، در طی دههها در چندین فیلم همکاری کرده بودند، اما این آهنگساز ماه اوت گذشته، قبل از آنکه فیلم قاتلان ماه کامل اکران شود، درگذشت.
او موسیقی فیلمهای دیگری از اسکورسیزی مانند گاو خشمگین، سلطان کمدی، رنگ پول، کازینو، دار و دستههای نیویورکی، گرگ والاستریت و مرد ایرلندی را هم ساخته بود.
نامزدی او برای اسکار بعد از مرگش اعلام شد. اسکورسیزی فیلم قاتلان ماه کامل را به او تقدیم کرده است.
۱۶. بدون گرگومیش، اوپنهایمری در کار نبود
کریستوفر نولان بعد از کار با رابرت پتینسون -ستاره فیلم گرگومیش- در فیلم تنت تصمیم به ساخت فیلمی درباره جی رابرت اوپنهایمر گرفت.
رابرت پتینسون بعد از به شهرت رسیدن به خاطر بازی در فیلم گرگومیش، هم در فیلمهای تجاری بازی کرده و هم در فیلمهای مستقل و هنری.
این بازیگر بعد از پایان فیلمبرداری تنت، مجموعهای از سخنرانیهای اوپنهایمر را به نولان هدیه داد و بعد از خواندن آنها بود که ایده ساختن فیلم به ذهن نولان رسید.
۱۷. فاتحان پیشهنگام اسکار ۲۰۲۴
آکادمی مذکور بهرسم هرساله آنجلا بست بازیگر زن سیاهپوست، مل بروکس سازنده پر سابقه آثار کمدی و کارول لیتلتون تدوینگر سینما را برای دریافت جایزه اسکار افتخاری انتخاب کرد و طی آیینی مجزا در شهر لسآنجلس جوایز آنها را اعطا کرد. جایزه بشردوستانه جین هرشولت هم به میشل ساتر تعلق گرفت.
۱۸. آمار ناب، دستاوردهای تازه
باوجوداین چون شگفتیها و نتایج غیرمنتظره هرسال در مراسم اسکار فراوان است بهجای بررسی شرایط و تمرکز بر شانس آنها به نکات و احتمالات جالبی اشاره میکنیم که پس از اعلام اسامی نامزدها شکلگرفته و هر یک آمار ناب و دستاوردهای تازهای در دنیای سینما به شمار میآید و توأم با رکورد سازی است.
استیون اسپیلبرگ کارگردان نامی هالیوود و برنده دو اسکار برترین کارگردانی و یک اسکار بهترین فیلم، امسال فیلم تازهای را نساخته اما با مشارکت در تهیه «رهبر ارکستر» فیلم موفق و تحسینشده بردلی کوپر تعداد نامزدهای خود برای اسکار برترین فیلم را به عدد ۱۳ رسانده که البته رکورد سابق هم با ۱۲ کاندیدایی در دست خود اسپیلبرگ بود.
در مورد اسکار برترین فیلم، رسم و روال جاری بر این منوال است که تهیهکنندگان فیلم نامزد جایزه این رده شوند و نه کارگردان، مگر اینکه کارگردان جزو تهیهکنندگان فیلم هم باشد.
۱۹. تلما شونمیکر تدوینگر فیلم «قاتلان ماه کامل»
تلما شونمیکر تدوینگر زن فیلم «قاتلان ماه کامل» که ادیتور همیشگی آثار اسکورسیزی است، با کسب نهمین نامزدیاش برای تدوین این فیلم رکورد کاندیدایی در این شاخه را شکست.
۲۰. جان ویلیامز رکورددار بالاترین نامزدی
جان ویلیامز آهنگساز تقریباً همه فیلمهای استیون اسپیلبرگ با نامزد شدن برای اسکار برترین موسیقی متن (برای فیلم «ایندیانا جونز و تماس سرنوشت») به پنجاه و چهارمین کاندیداییاش در این شاخه نائل آمد که بیشترین نامزدی برای این جایزه در میان هنرمندان در قید حیات است.
نود و ششمین مراسم اهدای جوایز اسکار روز یکشنبه ۱۰ مارس ۲۰۲۴ (۲۰ اسفند ۱۴۰۲) در لسآنجلس برگزار میشود.
حمیده وطنی
حمیده وطنی گرگری کارشناس ارشد پژوهش هنر، نویسنده و منتقد سینما، فعالیت پژوهشی خود را با نشریه علمی پژوهشی نگره بهعنوان مدیر داخلی نشریه و فعالیت رسانهای سینمایی را با ماهنامه سینما آغاز کرد مقالات او در نشریات متعددی ازجمله مهر، سینما ویدئو، روزنامه اعتماد ... چاپشده است، او پیشتر دبیر تحریریه نشریه «دایره» بود و هماکنون دبیر تحریریه رسانه رسمی فرهنگی هنری سلیس نیوز و دبیر سرویس سینمایی است.