نام استاد عثمان محمدپرست به عنوان گنجینه زنده بشری در زمینه موسیقی مقامی در میراث فرهنگی کشور طی سنوات گذشته به ثبت رسیده است.
عثمان محمدپرست نوازندۀ برجستۀ دوتار در ایران که از استادان موسیقی مقامی خراسان بود، صبح روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت، درگذشت. نام او به عنوان گنجینه زنده بشری در زمینه موسیقی مقامی در میراث فرهنگی ایران طی سال‌های گذشته به ثبت رسیده است. اجرای او از ترانه محلی «نوایی نوایی» که نخستین بار در سال ۱۳۵۳ ضبط شده، برای بسیاری از علاقمندان موسیقی آشنا و شناخته شده است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر خواف در استان خراسان رضوی، روز پنجشنبه ٢۹ اردیبهشت، گفت: «عثمان محمدپرست استاد پیشکسوت و دوتار نواز مشهور ایران، در اثر عفونت ریه در سن ۹۴ سالگی درگذشت.» وی افزود: «این استاد شاخص موسیقی سنتی کشور از ۱۰ سالگی با دوتار نوازی مأنوس بود و آثار مطرح و معروف مختلفی شامل چاوشی و سرحدی از خود به یادگار گذشته و در همایش ها و آیین های مختلف در داخل و خارج کشور به اجرای برنامه پرداخته است. نام استاد محمدپرست به عنوان گنجینه زنده بشری در زمینه موسیقی مقامی در میراث فرهنگی ناملموس کشور طی سنوات گذشته به ثبت رسید.»
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواف همچنین گفت: «نسخه‌ای از گواهینامه ثبت جهانی دوتار که به دو زبان انگلیسی و فارسی نگارش شده است، در سال ۱۳۹۹ به عثمان محمدپرست اهدا شد .این گواهینامه از طرف دکتر بهروز وجدانی که عهده‌دار پرونده ثبت جهانی دوتار با عنوان “مهارت سنتی ساختن و نواختن دوتار” در یونسکو بود به استاد عثمان محمدپرست اهدا شده است».
بنا به گفتۀ رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی: «این نوازندۀ شاخص موسیقی سنتی ایران، با بسیاری از استادان موسیقی کشور از جمله جلیل شهناز، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، فرهنگ شریف، اکبر گلپایگانی و اصغر بهاری کار کرده است».
عثمان محمدپرست در سال ۱۳۰۷ در شهر خواف در استان خراسان رضوی متولد شد و از کودکی به رغم مخالفت پدرش با نوازندگی، با دوتار مأنوس بوده است. او در خصوص خاستگاه و منشاء دوتار نوازی گفته است: «خاستگاه دوتار، سه شهر خواف، تایباد و تربت جام است که بیشتر آهنگ‌های فارسی و محلی می نوازند و بعد از آن هم در قوچان، شیروان و بجنورد دوتار رایج است که با آن آهنگ‌های کردی و ترکی می‌نواختند، از آنجا هم به ترکمن‌ها در گنبد کاووس رسید که با دوتار، آهنگ‌های ترکمنی می‌نواختند.»
عثمان محمدپرست نخستین کسی بود که در سال ۱۳۵۳ ترانه معروف «نوایی نوایی» را اجرا کرد. وی همچنین سابقۀ نقش آفرینی در فیلم «زیر سلطه من آیید» به کارگردانی داریوش ارجمند و نیز فیلم «فردا» ساختۀ ستسو ناکایاما مستندساز ژاپنی با همکاری عباس کیارستمی را نیز داشته است.
این استاد موسیقی مقامی خراسان، در ساز دوتار تغیراتی ایجاد کرد که به عقیده بسیاری از موسیقی‌دانان، اگر دوتار این روزها باقی مانده، به دلیل زحمات اوست. این دوتار نواز شهیر در فعالیت‌های خیرخواهانه و مدرسه‌سازی نیز فعالیت بسیاری داشت و در این زمینه نشان سفیر مدرسه‌ساز از سوی رئیس جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور به عثمان محمدپرست اهدا شد.
