نمایشی سرگرمکننده
هفتادوششمین فرش قرمز کن در شامگاه سهشنبه همراه با اولین قدمهای ستارگان سینما؛ فرش قرمزی که زیر پوستر خیرهکنندهای از تصویر سیاهوسفید «کاترین دنو» بازیگر فرانسوی و صدای موسیقی و فریادهای طرفداران که در بیرون از تئاتر لومیر برای تماشای اهالی سینما صفکشیده بودند، برگزار شد.
اجرای مراسم افتتاحیه را «کیارا ماسترویانی» خواننده و بازیگر فرانسوی و البته فرزند کاترین دنو، بر عهده داشت. کاترین دنو که در سال ۱۹۹۴ نایبرئیس جشنواره کن بود و نخل طلا را به فیلم «داستان عامهپسند» اثر بهیادماندنی تارانتینو اهدا کرد، امروز برای افتتاح این دوره از جشنواره به روی صحنه آمد.
کاترین دنو: هفتادوششمین جشنواره کن را افتتاح میکنم
این نماد سینمای فرانسه در مورد جنگ اوکراین صحبت کرد و آنقدر متأثر شد که بدون آنکه به این دوره از فستیوال اشاره کند، میکروفن خود را تحویل داد و با یادآوری فرزندش و درحالیکه دستپاچه شده بود، آن را دوباره به دست گرفت و گفت: «من هفتادوششمی جشنواره کن را افتتاح میکنم.»
اوما تورمن بازیگر کلیدی فیلمهای کوئنتین تارانتینو ستاره دیگری بود که امروز در مراسم افتتاحیه به روی صحنه آمد و نخل طلای افتخاری کن را به «مایکل داگلاس» بازیگر پرکار و درخشان آمریکایی تقدیم کرد.
مایکل داگلاس: این جایزه برای من بسیار اهمیت دارد
مایکل داگلاس که باوجود پا به سن گذاشتن، هنوز زبان طنزآمیزش را حفظ کرده است، با اشاره به اینکه سن او از جشنواره کن بیشتر است، گفت: «این جایزه برای من بسیار اهمیت دارد؛ چراکه صدها جشنواره در دنیا برگزار میشود، اما تنها یکی از آنها جشنواره کن است!»
ریاست هیئتداوران این دوره از فستیوال کن را روبن اوستلوند کارگردان سوئدی که سال گذشته نخل طلای کن را برای فیلم «مثلث اندوه» به خانه برد، بر عهده دارد.
او در مراسم افتتاحیه پس از نمایش صحنههایی بهیادماندنی از فیلمهایش روی صحنه آمد و گفت: «اینکه همه ما اینجا دورهم گردآمدهایم تا داستانی یکسان را تماشا کنیم، بسیار ارزشمند است.»
هیئتداوران
پل دانو و بری لارسون بازیگران آمریکایی، مریم توزانی کارگردان مراکشی، دونی منوشه بازیگر فرانسوی، رونگانو نیونی فیلمنامهنویس ولزی، زامبیایی، عتیق رحیمی نویسنده و کارگردان افغانستانی، دامیان زیفرون کارگردان و فیلمنامهنویس آرژانتینی و جولیا دوکورنو کارگردان فرانسوی و برنده نخل طلای سال ۲۰۲۱ از دیگر اعضای هیئتداوران هستند.
«ژان دو باری»؛ فیلم افتتاحیه
اما افتتاحیه کن امسال چندان کم حاشیه نبود. این دوره از جشنواره با فیلم «ژان دوباری» ساخته «مایون» افتتاح شد. ژان دو باری که داستان معشوقه لویی پانزدهم را روایت میکند، با بازگشت «جانی دپ» به سینما پس از درگیریهای دادگاه با «امبر هرد» همراه است.
جانی دپ در این فیلم نقش پادشاه فرانسه را بر عهده دارد و مایون کارگردان فیلم نیز در نقش روبروی او یعنی ژان دو باری ظاهرشده است. حضور جانی دپ در جشنواره پیش از مراسم افتتاحیه حاشیهساز شد. از سؤالهای خبرنگاران در نشست خبری هیئتداوران گرفته تا حضور پلیس در اطراف کاخ جشنواره برای جلوگیری از تظاهرات علیه حضور این بازیگر، از حواشی روز آغازین جشنواره کن امسال بود.
حواشی جشنواره
در نشست خبری هیئتداوران یک خبرنگار از «بری لارسون» که علاوه بر بازیگری بهعنوان فعال حقوق زنان بهخصوص درزمینهٔ آزارهای سینماگران و جنبش «میتو» نیز شناخته میشود، پرسید که آیا فیلم «ژان دوباری» با بازی جانی دپ را خواهد دید؟
او در پاسخ این سؤال را بیمورد دانست و گفت: «نمیداند با دیدن این فیلم چه احساسی خواهد داشت.»
باوجوداین حواشی، اما حضور جانی دپ روی فرش قرمز کن با استقبال بسیاری روبهرو شد. او با چهرهای خندان زمان زیادی را به عکس گرفتن با طرفداران و امضا دادن به آنها که نامش را در خیابان کاخ جشنواره فریاد میزدند، اختصاص داد و سپس به همراه کارگردان و بازیگر فیلم از پلههای فرش قرمز بالا رفت تا در مراسم افتتاحیه شرکت کند.
جانی دپ پیش از تبرئه شدن در دادگاه از سری جدید هری پاتر کنار گذاشتهشده بود. البته حاشیه فیلم ژان دوباری تنها به حضور جانی دپ محدود نمیشود. مایون کارگردان و بازیگر این فیلم پیشتر از منتقدان جنبش میتو بود و به همین سبب هدف انتقادهای زیادی قرار گرفت. ماه گذشته نیز یک روزنامهنگار فرانسوی اعلام کرده بود که مایون در یک رستوران به او حمله کرده و به صورتش آب دهان پرت کرده است.
فیلم «ژان دوباری» قصه معشوقه لویی پانزدهم را روایت میکند که با حضور از پیش برنامهریزیاش در کاخ ورسای بر روی پادشاه وقت فرانسه تأثیر بسیار زیادی میگذارد و نهایتاً با مرگ او مجبور میشود که خانواده سلطنتی را ترک کند و به خاطر رسوایی به زندان برود.
ژان دو باری پس از انقلاب فرانسه بافاصله کمی از لویی شانزدهم و ماری آنتوانت با گیوتین اعدام شد. این فیلم پرسروصدا البته در بخش مسابقه جشنواره امسال حضور ندارد و بهعنوان فیلم افتتاحیه نمایش داده شد.
ژان دوباری با آثار پیشین مایون بسیار متفاوت است و روایت قصهای کلاسیک سبب شده که این کارگردان فرانسوی کمتر بتواند دست به بداههپردازی که مشخصه فیلمهای پیشین او است، بزند.
نخستین نمایش فیلم ژان دوباری در جشنواره کن با تشویق ایستاده هفتدقیقهای حاضران در سالن روبرو شد. تصاویری از جانی دپ منتشرشده است که نشان میدهد هنگام تشویق حضار در سالن جشنواره کن، با چشمهای خیس از اشک تشکر میکند.
ژان دوباری؛ ویترین ستارهها
در اولین ساعتهای بعد از نمایش «ژان دو باری» در افتتاحیه جشنواره کن، منتقدان حاضر در جشنواره درباره این فیلم تاریخی نوشتند. دیدگاههای آنها متنوع است. منتقدان نشریات فرانسوی بهشدت از فیلم استقبال کردهاند. منتقد روزنامه پاریزین ۴.۵ ستاره از ۵ به فیلم داده و نوشته که مایون در مقام کارگردان موفق شده فیلمی کلاسیک بسازد که درعینحال بهروز و سرزنده است.
روزنامه فرانسوی لو ژورنال دو دیمانش هم نوشته است که فیلم «با رمانتیسم تراژیک، شاعرانگی و دیالوگهای صیقلخوردهای که بهشدت مدرناند، احساسات را درگیر میکند».
تیری شز، منتقد نشریه پرومیر، هم با تقدیر از کارگردانی مایون نوشت: «جانی دپ باجذبه و حرکات ساده بدن یا نگاهش احساسات زیادی را منتقل میکند و بازی او در این فیلم به یاد خواهد ماند.»
منتقد روزنامه فیگارو هم از چهار ستاره، سه ستاره به «ژان دوباری» داد و آن را «درخشان و با تأثیری خوشایند» توصیف کرد و نوشت که مایون لیاقت تشویق حضار را داشته است.
از سوی دیگر، کوین مار، منتقد روزنامه تایمز بریتانیا، فیلم افتتاحیه کن را «پخته و متعادل» خواند و رابی کالینز از روزنامه دیلی تلگراف به این نکته اشاره کرد که رابطه محوری فیلم بین پادشاه و مادام دو باری قانعکننده نیست و حالت نمایشی دارد اما همزمان، درباریان و ما تماشاگران را خشنود میکند.
پیتز دبروژ، منتقد نشریه ورایتی آمریکا، معتقد است هرچند منتقدان قرار است از خجالت فیلم دربیایند، باید پذیرفت «ژان دوباری» فیلمی است که باید جدی گرفته شود. به نوشته او، هرچند فیلم «خام» به نظر میرسد، مایون عمق رابطهای نامعمول را نشان میدهد که تماشاگران با دیدن از بین رفتن آن درنهایت، دچار غم و ماتم میشوند.
بن کارول، منتقد نشریه ایندیوایر، فیلم را «ویترین ستارهها» خوانده است که حالوهوایی شبیه فیلمهای کلاسیک هالیوود دارد.
ازنظر پیتر برادشا، منتقد سرشناس نشریه گاردین که به فیلم از پنج ستاره، سه ستاره داده، فیلم «نمایشی سرگرمکننده» است که نقشآفرینی جانی دپ بهعنوان پادشاه بر داستانش سایه انداخته است.
هفتادوششمین جشنواره فیلم کن پانزدهم مه در شهر کن فرانسه افتتاح شد و تا ۲۸ مه میزبان حضور اهالی سینما در کاخ جشنواره خواهد بود.