توشیرو میفونه در ۱۹۹۲ به دلیل کار بیش‌ازحد سلامتی جسمی‌اش را از دست داد و دچار بیماری ناشناخته‌ای شد که تا آخرین لحظات عمرش رهایش نکرد
اول آوریل زادروز یکی از بزرگ‌ترین و فراموش‌نشدنی‌ترین بازیگران بزرگ تاریخ سینماست؛ کسی که به او لقب همیشه سامورایی داده‌اند. توشیرو میفونه یکی از بااستعدادترین و سخت‌کوش‌ترین بازیگران سینمای ژاپن است که در طول حیاتش امکانی پیدا کرد تا در تعدادی از آثار سینمای آمریکا نیز به ایفای نقش بپردازد.
اولین آشناییم با توشیرو میفونه، این هنرپیشه کار بلد ژاپنی به سال‌های خیلی دور برمی‌گردد. قدیم‌ها، عصرهای جمعه تلویزیون اکثراً فیلم‌های سیاه‌وسفید ژاپنی پخش می‌کرد و این تبدیل به سنتی همیشگی شده بود. اولین تصویری که از میفونه در ذهنم نقش بسته فیلم «ریش‌قرمز» محصول سال ۱۹۶۵ است که او با همان هیبت مردانه و تلخش در نقش دکتری شکسته‌بند آشنا به هنرهای رزمی ایفای نقش می‌کرد.
ریش‌قرمز نگاهی به مشکلات اجتماعی، نابرابری و بی‌عدالتی در جامعه ژاپن داشت.
توشیرو میفونه متولد اول آوریل ۱۹۲۰ میلادی از پدر و مادری ژاپنی زاده شد. در همان سال‌های جوانی در سن ۲۰ سالگی به لشگر هوانوردی ارتش ژاپن فراخوانده شد و در بخش عکاسی هوایی مشغول به فعالیت شد.
او بعد از خدمت سربازی شغل‌های متعددی را تجربه کرد و سپس به‌وسیله یکی از دوستانش به یک گروه فیلم‌سازی معرفی شد و به‌عنوان دستیار فیلم‌بردار تجربیات ارزنده‌ای را به دست آورد.
توشیرو میفونه در یک آزمون بازیگری میان ۴۰۰۰ نفر خوش درخشید و توانست اولین نقش سینمائی‌اش را در فیلم «تانیگوچی» به دست آورد و این شروعی بود برای یکی از خاص‌ترین بازیگران تاریخ سینما که به خاطر صورت سنگی و تلخش معروف است.
اولین همکاری میفونه و آکیرا کوروساوا، فیلم‌ساز بلندآوازه سینما با فیلم «فرشته مست» در سال ۱۹۴۸ شکل گرفت.
کوروساوا در مورد انتخاب توشیرو میفونه گفته: «من خیلی کم تحت تأثیر بازیگران قرار می‌گیرم ولی میفونه در آزمون بازیگری که برایش گذاشتم مانند حیوانی درنده و زخمی که می‌خواهد حقش را بگیرد مرا مبهوت هنرنمائی‌اش کرد». میفونه استعداد بزرگ و خوبی بود که سینمای ژاپن مانند او را به خود ندیده بود.
کوروساوا بعد از فیلم «فرشته مست» بهترین شخصیت فیلم‌هایش را به او سپرد و در مقابل میفونه نیز جواب اعتماد کوروساوا را به بهترین شکل جواب داد. میفونه در مورد همکاری با کوروساوا می‌گوید: «من به هیچ‌چیز دیگری به‌جز کارهایی که با کوروساوا انجام دادم فکر نمی‌کنم.»
«سگ ولگرد» (۱۹۴۹) و «رسوایی» (۱۹۵۰) فیلم‌های دیگری بودند که میفونه جوان در آن‌ها حضور پیدا کرد. فیلم «راشومون» (۱۹۵۰) شاید بزرگ‌ترین برگ برنده زندگی‌اش بود که نصیبش شد. راشومون باعث شد دنیای سینما توانایی‌های بی‌نظیر او را در عرصه بازیگری بهتر بشناسد.
او بعد از چندین همکاری خوب و عالی با کوروساوا یکی از به‌یادماندنی‌ترین نقش‌هایش را در فیلم «هفت سامورایی» ارائه داد. هفت سامورایی همچنین یکی از طولانی‌ترین فیلم‌های کارنامه کوروساوا محسوب می‌شود.
جان استرجس کارگردان آمریکایی‌تبار سال‌ها بعد با نگاهی به این فیلم «هفت دلاور» را با تیمی از بهترین بازیگران سینما جلوی دوربین برد که در گیشه هم فروش موفقیت‌آمیزی را به همراه داشت. «سریر خون»، «یوجیمبو»، «دژ پنهان»، «سانجرو» و «بهشت و دوزخ» دیگر فیلم‌های مهمی هستند که وی در کارنامه بازیگری‌اش دارد.
شاید یکی از معروف‌ترین فیلم‌های میفونه «آفتاب سرخ» به کارگردانی ترنس یانگ فقید است که بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیون نیز پخش‌شده است. توشیرو میفونه در کنار چارلز برانسون، آلن دلون و اورزولا آندرس با همان هیبت سامورایی معروفش خوش درخشید و یکی از بهترین فیلم‌های بین‌المللی‌اش را تجربه کرد.
توشیرو میفونه در اوایل دهه ۱۹۸۰ مدرسه بازیگری خود راه‌اندازی کرد اما به دلیل شکست مالی بعد از مدتی کوتاه تعطیل شد.
فیلم «ریش‌قرمز» را باید آخرین همکاری دو غول بزرگ سینمای ژاپن بدانیم این دو هیچ‌گاه فرصت فیلم‌سازی در کنار هم را پیدا نکردند.
در سال‌های آخر عمرشان رابطه گرم و صمیمانه‌ای نداشتند ولی بدون تردید کارنامه کاریشان برای همیشه در تاریخ سینما به یادگار می‌ماند.
توشیرو میفونه در ۱۹۹۲ به دلیل کار بیش‌ازحد سلامتی جسمی‌اش را از دست داد و دچار بیماری ناشناخته‌ای شد که تا آخرین لحظات عمرش رهایش نکرد.
میفونه در ۱۹۹۷ به دلیل نارسایی شدید جسمی در سن ۷۷ سالگی برای همیشه چشم از جهان فروبست.
تاریخ سینما هیچ‌گاه نگاه نافذ، خشم فروخورده و صدای خشن‌اش را در نقش‌آفرینی‌های بی‌بدیلش فراموش نخواهد کرد.
به قول یکی از اساتید بازیگری کشورمان که در مورد او می‌گفت: «طرز راه رفتن و شانه بالا انداختن‌های توشیرو میفونه باید به مدت دو ترم در دانشگاه‌های بازیگری جهان تدریس شود.»
یادش برای همیشه گرامی باد.
ناصر سهرابی
نویسنده، بازیگر و کارشناس سینما. فعالیت در مطبوعات را از سال ۱۳۷۵ با ماهنامه فیلم و هنر... آغاز کرده و مقالات او در نشریات سینما ویدئو، فیلم و سینما، هفت نگاه، سینما تئاتر، فیلم و سینما، همشهری، اعتماد ملی، مردم‌سالاری و... منتشرشده است.
