نگاهی به فیلم «دختری با سوزن» ساخته مگنوس وان هورن

دختری با سوزن

دختری با سوزن داستان قاتل سریالی دانمارک را روایت می‌‏کند

«دختری با سوزن»، فیلم وحشت روان‌شناختی، تاریخی به کارگردانی مگنوس وان هورن است که بر اساس داستان واقعی قاتل زنجیره‌ای زن دانمارکی، داگمار اوربای ساخته‌شده است.

قاتلی که پرکارترین قاتل زنجیره‌ای دانمارک بود که مادران فقیر را گول می‌زد تا فرزندان‌شان را به‌عنوان فرزندخوانده تحت مراقبت او قرار دهند و بعد بچه‌ها را می‌کشت.

این فیلم برای بخش رقابتی نخل طلای هفتادوهفتمین جشنواره‌ی فیلم کن انتخاب شد و به‌عنوان بهترین فیلم‌ بین‌المللی از کشور دانمارک برای نودوهفتمین اسکار حضور داشت.

داستان «دختری با سوزن»، داستان شاد یک خیاط جوان شیرین که برنده‌ی بهترین خیاط خانگی تلویزیون بی‌بی‌سی بریتانیا می‌شود، نیست بلکه سوزن موردبحث درواقع یک سوزن بافندگی برای سقط‌جنین در یک حمام عمومی در کپنهاگ پس از جنگ جهانی اول است.

این فیلم که اولین ساخته‌ی کارگردان سوئدی وان هورن است، یک فیلم ترسناک بر اساس پرونده‌ی قاتل زنجیره‌ای دانمارک در سال ۱۹۲۱ است که سیاه‌وسفید اکسپرسیونیستی با کنتراست بالا فیلم‌برداری شده است و فضایی اضطراب‌آور و غیرقابل‌تحمل را با موسیقی ساینده‌ی اعصاب فردریک هافمیر حفظ می‌کند.

دختری با سوزن
این فیلم که اولین ساخته‌ی کارگردان سوئدی وان هورن است، یک فیلم ترسناک بر اساس پرونده‌ی قاتل زنجیره‌ای دانمارک

فیلم قبلی وان هورن به‌نام «عرق»، چندان قانع‌کننده نبود. آن فیلم، تصویری متفاوت از زنانگی ارائه می‌داد که زنی برای تطبیق با استانداردهای اجتماعی‌اش تلاش می‌کرد. فیلم «عرق»، پرتره‌ای از یک اینفلوئنسر جوان در حوزه‌ی تناسب‌اندام است که رفته‌رفته به سقوط نزدیک می‌شود؛ اما فیلم جدید این کارگردان یعنی «زنی با زن» به طرز وحشتناکی تأثیرگذار است و با استعداد فنی فوق‌العاده‌ای ساخته‌شده است و مثل «سوئینی تاد» سوندهایم، بدون طنز تلخ است و بارقه‌هایی از لینچ، فون تریه یا حتی تاد براونینگ در آن دیده می‌شود.

ماجراهای این فیلم در کپنهاگ گل‌آلود می‌گذرد و این شهر به‌گونه‌ای ترسیم‌شده است که گوتیک جلوه کند، با اتاق‌های تنگ و تاریک و کوچه‌های باریک.

«دختری با سوزن» درباره‌ی جهانی است که در آن از زندگی زنان صرف‌نظر می‌شود و مقامات نسبت به رنج آن‌ها منزجر و بی‌تفاوت‌اند و ماجراهای فیلم در زمانی اتفاق می‌افتد که جنگ جهانی اول باعث شده بود کشتارجمعی، عادی به نظر برسد.

«دختری با سوزن» یک فیلم هنری و جذاب، با موضوعی تاریک است، اگرچه تصمیم وان هورن برای تقسیم تمرکز دراماتیک بین قاتل سریالی واقعی و یک زن خیالی (دختری با سوزن)، تعجب‌آور است.

ویک کارمن سون همیشه عالی که در فیلم «سرزمین خدا» به کارگردانی هلنور پالماسون و در «تعطیلات» ایزابلا ایکلوف بازی کرده بود، در این فیلم نقش کارولین، زن جوان فقیری را بازی می‌کند که ظاهراً شوهرش در جنگ مفقودشده و گمان می‌رود که در عملیات کشته‌شده باشد (این عنصر کمی ناراحت‌کننده است همان‌طور که در فیلم‌نامه‌ی وان هورن در جاهای دیگر آمده است که دانمارک در جنگ بی‌طرف بود).

او نمی‌تواند از حقوق و مزایای بیوه‌های جنگ برخوردار شود درنتیجه در یک کارخانه‌ی خیاطی کار می‌کند و در آنجا، او رابطه‌ی پرشوری با صاحب ثروتمند کارخانه‌ی نساجی برقرار می‌کند که پس از باردارشدن به او پیشنهاد ازدواج می‌دهد.

دختری با سوزن
«دختری با سوزن» درباره‌ی جهانی است که در آن از زندگی زنان صرف‌نظر می‌شود

اما مادر خشمگین مرد، مخالف این ازدواج است. شوهر کارولین درواقع بعد از روز آتش‌بس، با ماسکی برای پوشاندن جراحات وحشتناک صورتش، برمی‌گردد که به این معنی است که تنها کاری که او می‌تواند به دست بیاورد، یک آدم عجیب در سیرک است.

در ناامیدی، کارولین در یک حمام اقدام به سقط‌جنین می‌کند و اینجاست که با داگمار اوربای افسانه‌ای (و واقعی) با بازی ترین دیرهولم، ملاقات می‌کند؛ مغازه‌داری که به کارولین می‌گوید، می‌تواند با پرداخت هزینه‌ای، کودک را به فرزندخواندگی بگیرد؛ اما این نوزادان فرزندخوانده نمی‌شوند.

داستان شامل عناصر ناراحت‌کننده و درعین‌حال باورپذیر است: داگمار برای کاهش وحشت و ناامیدی به اتر معتاد می‌شود. او همچنین یک فرزند خردسال در خانه دارد (ظاهراً یک نوزاد از گذشته است که طاقت رها کردنش برای «فرزندخواندگی» را نداشت) که کارولین مجبور است به او شیر دهد.

کاوش عمیق‌تر در گذشته‌ی داگمار ازجمله تجریباتش از فقر، سوءاستفاده و خشونت می‌توانست شخصیت او را غنی‌تر کند و انتخاب‌های تلخ او را توضیح دهد. در عوض، این مضامین تا حد زیادی به کارولین داده‌شده است که توسعه‌ی شخصیت دیرهولم را محدود می‌کند. باوجوداین، فیلم از ابتدا تا انتها حسِ ترس را برمی‌انگیزد.

وان هورن به طرز چشمگیری توانسته داستان اصلی را با ایده‌های فانتزی‌اش متعادل کند و فیلم‌برداری سیاه‌وسفید و باشکوه میخائیل دیمک به طرز عجیبی هم رویاگونه، هم مستند به نظر می‌رسد.

فیلم‌نامه «دختری با سوزن» اگرچه قابل‌ پیش‌بینی است، اما از تعلیق کافی برخوردار است.

زینب کاظم‌خواه، گاردین

دختری با سوزن

آیتم های مشابه

نگاهی جامعه‌شناختی به فیلم «زیبا صدایم کن» ساخته رسول صدرعاملی

مدیر

درباره فیلم «یک ناشناخته کامل» ساخته جیمز منگولد

مدیر

نگاهی به «امیلیا پرز»، کمدی جدید ژاک اودیار

مدیر