«دیگرجا» داستان قهرمان ۸۰ هزارساله‌ای است که می‌خواهد بمیرد
کتاب «دیگرجا» اولین رمان کیانو ریوز است که با همکاری چاینا میه‌ویل، نویسنده مشهور علمی-تخیلی بریتانیایی نوشته‌شده است. این رمان داستان یک جنگجوی جاودان به نام «بی» را روایت می‌کند که ۸۰ هزارساله و نیمه فانی و نیمه خالق است. شخصیت «بی» به دنبال راهی برای مرگ است و درعین‌حال با «نفرین خشونت» دست‌وپنجه نرم می‌کند.
کتاب «دیگرجا» بر اساس مجموعه کتاب‌های کمیک «برسرکر» که خود ریوز خالق آن است، نوشته‌شده و به‌زودی به یک فیلم لایو-اکشن و یک مجموعه انیمه تبدیل خواهد شد. ریوز در این کتاب به موضوعاتی چون زندگی، مرگ و خشونت پرداخته و از تجربیات شخصی خود در زندگی استفاده کرده است.
نقدهای منتشرشده درباره این کتاب عمدتاً مثبت بوده و برخی منتقدان آن را «لذت‌بخش» اما «کمی بیشتر از حد خشن» توصیف کرده‌اند. در صفحات ابتدایی کتاب، صحنه‌های خشونت‌آمیز و تیراندازی توصیف‌شده که باعث جلب‌توجه خوانندگان و منتقدان شده است.
«کتاب دیگرجا»، چاپ انتشارات پنگوئن، روز ۲۳ ژوئیه به بازار آمد و به‌سرعت موردتوجه قرار گرفت. ریوز در این اثر به دنبال ایجاد ارتباطی عمیق با خوانندگان و به اشتراک گذاشتن داستانی است که ریشه در تجربیات انسانی و احساسات دارد.
به بهانه انتشار رمان «دیگرجا» بی‌بی‌سی گفتگویی با این ستاره مشهور هالیوود انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
همیشه به مرگ فکر می‌کنم
بسیاری از ما از فکر کردن به مرگ اجتناب می‌کنیم، اما کیانو ریوز این‌طور نیست. «من ۵۹ سال دارم، به خاطر همین همیشه به مرگ فکر می‌کنم.» کیانو ریوز با بیان این جمله می‌گوید که فکر کردن به مرگ به او کمک می‌کند.
«البته این کار قرار نیست باعث ایجاد اختلال در زندگی ما شود، بلکه امیدوارم حس قدردانی ما را در قبال نفس‌هایی که هنوز داریم و روابطی که می‌توانیم داشته باشیم، برانگیزد.»
دلیلی که ما با ستاره فیلم ماتریکس، درباره زندگی و مرگ صحبت کردیم این نیست که او فیلم پرفروش دیگری برای تبلیغ دارد.
این بار او کتاب جدیدی دارد: اولین رمان کیانو ریوز.
نام این رمان «کتاب دیگرجا» است که با همکاری چاینا میه‌ویل، نویسنده علمی-تخیلی بریتانیایی نوشته‌شده و داستان آن درباره جنگجویی نامیرا و جاودان است که خواسته‌اش این است که بتواند بمیرد.
ما در یک کافه تاریک در مرکز لندن با ریوز و میه‌ویل ملاقات کردیم.
این بازیگر کانادایی که در هالیوود زندگی می‌کند، بین اجراهایی که با گروهش، «داگ‌استار» در لندن دارد، زمانی را برای دیدار با ما اختصاص داد.
شب قبل از مصاحبه، این گروه در منچستر اجرا داشتند. وقتی‌که مصاحبه نیم‌ساعته ما شروع می‌شود، ریوز کمی خسته به نظر می‌رسد.
جذابیت کتاب‌های کمیک برای کیانو ریوز
اما باوجود خستگی، شور و اشتیاقی که برای رمان جدیدش دارد، به‌وضوح قابل‌مشاهده است.
«کتاب دیگرجا» بر اساس مجموعه کتاب‌های کمیک (مصور) بسیار موفق «بِرسرکر» که خالق آن‌ها خود کیانو ریوز است، نوشته‌شده است.
برسرکر که سال ۲۰۲۱ منتشر شد، قرار است به یک فیلم لایو-اکشن با بازی ریوز در نتفلیکس و همین‌طور یک مجموعه انیمه تبدیل شود.
کتاب‌های کمیک برای ریوز جذابیت خاصی دارند.
امیدوارم کسانی که برسرکر را می‌خوانند، شروع به دریدن بازوهای مردم و جدا کردن سرشان نکنند… چون در آن یک داستان عاشقانه هم وجود دارد. اگر آن را خواندید، امیدوارم بتوانید عشق را، اگر ندارید، در آن پیدا کنید
او می‌گوید: «من تصاویر را دوست دارم. من کلمات و داستان‌سرایی را دوست دارم و عاشق شیوه‌ای هستم که می‌توان از طریق آن با آن‌ها ارتباط برقرار کرد. هم‌زمان می‌توانید هنر تصویری کار را تماشا کنید و داستان را هم دنبال کنید.»
اما او نقش خود را در فرایند همکاری کم‌اهمیت جلوه می‌دهد و می‌گوید: «رمان را من ننوشتم. چاینا رمان را نوشت.»
میه‌ویل معتقد است «این خیلی دور از واقعیت است» و اضافه می‌کند که «این کتاب بدون کار دقیق و فکر شده کیانو نمی‌توانست به این شکل وجود داشته باشد.»
شخصیت «بی» شباهت‌هایی به خود ریوز دارد
شخصیت اصلی داستان تنها بانام «بی» شناخته می‌شود.
«بی» با موی بلند و تیره، ازنظر فیزیکی شباهت‌هایی به خود ریوز دارد.
وقتی این کتاب کمیک برای اولین بار منتشر شد، بعضی از طرفداران او به شباهت‌های موضوعی بین این دو (بی و ریوز)، ازجمله زندگی شخصی دشوار آن‌ها اشاره کردند.
ریوز چندین نفر از عزیزانش را در زندگی ازدست‌داده است، ازجمله همسرش، دخترشان که مرده به دنیا آمد و همین‌طور بهترین دوستش.
اما احتمالاً شباهت‌ها در همین حد باقی می‌ماند.
«بی» ۸۰ هزارساله است، نیمه فانی و نیمه خالق. او همچنین «نفرین خشونت» را با خود دارد که به نظر می‌رسد کاملاً برخلاف ریوز باشد.
این بازیگر که به خاطر شخصیت ملایم و آرامش شناخته می‌شود، اغلب به‌عنوان خوشایندترین مرد هالیوود توصیف می‌شود.
اما در نقطه مقابل، کیانو ریوز می‌گوید «بی» کسی است که می‌تواند «از داخل سینه مردم عبور کند، بازوهایشان را پاره کند و سرشان را جدا کند».
این خشونت از کجا می‌آید؟
ریوز که در مجموعه فیلم‌های سرعت و جان ویک بازی کرده، می‌گوید: «فکر می‌کنم تحت تأثیر بعضی از فیلم‌های اکشنی بوده که در آن‌ها بازی کرده‌ام.»
نقدهایی که برای این کتاب کمیک منتشر شد، عمدتاً مثبت بود و به همین دلیل ریوز و میه‌ویل امیدوارند که این موفقیت را بار دیگر با رمان جدید تکرار کنند.
کالوم پتری در وب‌سایت «فلیکرینگ میث» به کتاب جدید هفت ستاره از ده داده و نوشته است که این رمان «لذت‌بخش» اما «کمی بیشتر از حد خشن» است.
جاستین هریسون در سایت «ای‌آی‌پی‌تی کمیکس» به این رمان ۹/۵ ستاره داده و آن را «عالی» و «جذاب» توصیف کرده، اما او هم درباره خشونت کتاب به خوانندگان آن هشدار داده است.
این کتاب بی‌تردید خشونت‌آمیز است. در صفحات ابتدایی آن، یک تیراندازی در می‌گیرد و به دنبال آن «کار سخت و کثیف تمیز کردن خون‌ها» توصیف می‌شود.
یک داستان عاشقانه
ما از ریوز درباره ارتباط بسیار بحث‌برانگیز بین خشونت در فیلم‌ها و کتاب‌ها و در دنیای واقعی سؤال کردیم.
یک‌لحظه به نظر می‌رسید که حالت تدافعی گرفته است.
او گفت: «امیدوارم کسانی که برسرکر را می‌خوانند، شروع به دریدن بازوهای مردم و جدا کردن سرشان نکنند… چون در آن یک داستان عاشقانه هم وجود دارد. اگر آن را خواندید، امیدوارم بتوانید عشق را، اگر ندارید، در آن پیدا کنید.»
میه‌ویل نیز باوجود ارتباط میان خشونت توصیف‌شده و خشونت واقعی مخالف است.
او می‌گوید: «من از نحوه مطرح‌شدن این سؤال بسیار ناراحت می‌شوم.»
او گفت: «این به‌وضوح نوعی تقصیر را به گردن دیگری انداختن است که ریشه فرهنگی دارد. فکر می‌کنم ایده مقصر شناختن بازی‌های ویدیویی و فیلم‌ها و غیره، فقط راهی برای تبرئه کردن افرادی است که واقعاً از خشونت سود می‌برند.»
تخیل و آرامش
بعد از خلق یک دنیای کاملاً خیالی، ممکن است این سؤال پیش بیاید که آیا ریوز تلاش می‌کند از واقعیت فرار کند.
او می‌گوید: «شاید درنهایت، تخیل ساختن یک دنیای دیگر نوعی آرامش را به همراه داشته باشد.»
او اضافه می‌کند: «درنهایت، در خلاقیت چیزی وجود دارد که ریشه در درد دارد.»
«خلق کردن چیزها عالی است. تنها خلق کردن، به اشتراک گذاشتن و امید به این‌که مردم داستان‌هایی را که تعریف می‌کنیم دوست داشته باشند.»
و اگر این‌طور باشد -اگر کتاب موفق شود- ریوز با درآمد آنچه خواهد کرد؟
این بازیگر به سخاوتش مشهور است و درباره این موضوع که او دوست ندارد مالک چیزی باشد، چیزهای زیادی گفته و نوشته‌شده است.
اما درحالی‌که مصاحبه ما رو به پایان است، به نظر می‌رسد این هم یکی از چیزهایی است که ریوز با آن مخالف است.
او می‌گوید: «من عاشق داشتن چیزها هستم، عاشق داشتن وسایل هستم… قطعاً نمی‌خواهم خودم را به‌عنوان کسی معرفی کنم که همه‌چیزش را می‌بخشد.»
حمیده وطنی
حمیده وطنی گرگری کارشناس ارشد پژوهش هنر، نویسنده و منتقد سینما، فعالیت پژوهشی خود را با نشریه علمی پژوهشی نگره به‌عنوان مدیر داخلی نشریه و فعالیت رسانه‌ای سینمایی را با ماهنامه سینما آغاز کرد مقالات او در نشریات متعددی ازجمله مهر، سینما ویدئو، روزنامه اعتماد ... چاپ‌شده است، او پیش‌تر دبیر تحریریه نشریه «دایره» بود و هم‌اکنون دبیر تحریریه رسانه رسمی فرهنگی هنری سلیس نیوز و دبیر سرویس سینمایی است.
