باید توجه داشت اصل اول خبر و گزارش‌نویسی، ساده‌نویسی است و این مهم‌ترین اصل برای همه پلتفرم‌ها صدق می‌کند؛ اما ساده‌نویسی در هر پلتفرم مؤلفه‌های خودش را دارد. در این نوشتار به گزارش‌های تلویزیونی یا ویدیویی می‌پردازیم.
موضوع باید جدید و جذاب باشد
موضوع گزارش‌های تلویزیونی باید جدید و جذاب باشد. فقدان این دو خصیصه توانایی جلب مخاطب را کاهش می‌دهد یا از بین می‌برد. اگر موضوع جدید نیست، باید لااقل از زاویه‌ای به آن پرداخته شود که جدید باشد.
تعادل خبری و موضوعی
در گزارش‌های اجتماعی باید به اهمیتِ تعادل خبری و موضوعی گزارش توجه داشت، یعنی تمام جوانب موضوع از زوایای مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موردتوجه قرار گیرد.
زبان گزارش
زبان گزارش باید بدون تکلف و صریح و گویا و برای همه مخاطبان قابل‌فهم باشد. عبارت‌های کلیشه‌ای و کلی‌گویی در گزارش تلویزیونی جایی ندارد؛ همان‌طور که تکرار آنچه در فیلم دیده می‌شود، از ارزش گزارش می‌کاهد و آن را ملال‌آور می‌کند. گاهی اوقات ارتباط با استفاده از فضا، تصویر و صداهای متن یا حاشیه، بدون استفاده از کلام گزارشگر، بهتر برقرار می‌شود.
شروع گزارش
شروع گزارش باید بسیار جذاب باشد و بیننده را جلب کند و در ذهن او تأثیر بگذارد. در غیر این صورت مخاطب را از دست می‌دهید. گزارش خود را با تازه‌ترین و گیراترین بخش آن آغاز کنید و از تکرار بپرهیزید.
محتوای گزارش
محتوای گزارش نباید یک‌جانبه باشد. مثلاً اگر گزارشی از مشکلات رسیدن به توافق هسته‌ای ایران با غرب تهیه می‌شود، باید به جنبه‌های منفعتی هر دو طرف پرداخته شود. توجه داشته باشید که سرچشمۀ اعتبار گزارشگر، گزارش و شیوۀ گزارش کردن اوست. همواره به یاد داشته باشید که اعتبار یک گزارشگر یا یک رسانه ذره‌ذره جمع می‌شود ولی یک اشتباه می‌تواند یک‌باره لطمه زیادی به آن بزند.
نظرات کارشناسی
اظهارنظرهای کارشناسی در گزارش باید مشخص باشد و منبع آن ذکر شود. عبارت‌هایی مانند «به گفته کارشناسان» یا «گفته می‌شود» یا «برخی از متخصصان می‌گویند» جایی در یک گزارش جدی و منصفانه ندارد. باید معلوم باشد آن متخصص و کارشناس کیست، در کجا و در چه چارچوبی این مطلب را گفته و احیاناً نقطه‌ضعف یا قدرت آن کجاست.
بهره بردن مناسب از عناصر تشکیل‌دهنده گزارش
عناصر تشکیل‌دهنده گزارش (تصویر، صدا، مصاحبه، گرافیک، روایت) باید با یکدیگر توالی و رابطه مناسب داشته باشند و هر یک در جای درست قرارگرفته باشند. گاهی اوقات موضوع گزارش را نمی‌توان در تصویر گنجاند. در این موارد می‌توان از عناصری مانند گرافیک کمک گرفت. مثلاً اگر میزان توجه مردم به موضوع اشتغال را در بازه‌های مختلف زمانی بخواهید مطرح کنید، می‌توانید از گرافیک کمک بگیرید.
تأثیر گزارش‌های میدانی
شکل هر گزارشی ارتباط مستقیمی با محتوا و عناصر آن دارد. در گزارش‌هایی که هنگام تهیه آن‌ها خبرنگار در محل وقوع رویداد حضور دارد، راحت‌تر ارتباط میان گزارشگر و مخاطب برقرار می‌شود زیرا موضوع گزارش برای مخاطب ملموس‌تر می‌شود. اگر بتوان موضوع موردبحث را از محلی گزارش کرد که محل وقوع آن است (بوده) طبعاً بیشتر در ذهن بیننده باقی خواهند ماند و تأثیر ماندگارتری دارد.
ویژگی‌های گزارشگر
صدای گزارشگر باید یکدست و مطابق فضای گزارش باشد. همان‌طور که فضای یک مهمانی با فضای مراسم سوگواری فرق دارد، صدای روایت گزارشگر باید مناسب آن فضا باشد. همین‌طور است لباس گزارشگر. طبعاً گزارشگری که یک فستیوال هنری یا مراسم محلی را پوشش می‌دهد بالباس متفاوتی در محل گزارش حضور می‌یابد تا زمانی که یک دادگاه یا مراسم یادبود یک شخصیت اجتماعی یا سیاسی را گزارش می‌کند.
گزارشگر «طرف دعوا» نیست
در گزارش‌های موضوعی، به‌ویژه گزارش‌های سیاسی و اجتماعی، گزارشگر باید متوجه باشد که «طرف دعوا» نیست و صرفاً گزارشگر است. در بسیاری از رسانه‌ها می‌بینیم که گزارشگر و گاهی حتی میزبان برنامه به زبان و لحنی سخن می‌گوید که جهت‌گیری نمایان سیاسی دارد. گزارشگر باید صرفاً گزارش واقعه را آن‌طور که می‌بیند و وجود دارد و نه آن‌طور که به نظر او باید وجود داشته باشد، گزارش کند.
درمجموع رعایت این اصول باعث می‌شود گزارشی که تهیه می‌کنید مخاطب شما را تحت تأثیر قرار دهد. یک گزارش خوب همچنین باید بتواند در طول گزارش از انحراف توجه مخاطب جلوگیری کند. به همین دلیل طول یک گزارش باید متناسب با محتوای گزارش و نیز تحمل مخاطب باشد.
توجه داشته باشید که در سال‌های اخیر تمرکز و توجه بینندگان گزارش و خبر، به‌ویژه با تعدد رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، کاهش زیادی پیداکرده است. در سال‌های اخیر طول اغلب گزارش‌های غیر تفسیری تلویزیونی به زیر دو دقیقه رسیده است و نظر کارشناسان خبری و تلویزیونی این است که بیش از این مدت نمی‌توان توجه یک بیننده یا خواننده را بر روی یک خبر یا گزارش حفظ کرد.
