عشق و روابط عاشقانه همواره یکی از موضوعات محوری آثار هنری ازجمله ادبیات داستانی، شعر، موسیقی، نقاشی و تئاتر بوده است. سینما هم هرچند عمر کمتری از این هنرها دارد اما از قاعده روایت حس‌ها و روابط عاشقانه مستثنی نبوده است. شماری از فیلم‌هایی که اغلب از آن‌ها در فهرست برترین آثار تاریخ سینما یاد می‌شود موضوعی عاشقانه دارند.
از سوی دیگر برخی از محبوب‌ترین ژانرهای سینما مانند کمدی رمانتیک مضمونی عاشقانه دارند. در ادامه شماری از برترین فیلم‌های تاریخ سینما با موضوع عشق و روابط عاشقانه معرفی‌شده است.
در حال و هوای عشق (۲۰۰۰)
فیلم «در حال و هوای عشق» یک درام رمانتیک به کارگردانی وونگ کار وای، فیلم‌ساز اهل هنگ‌کنگ است که در سال ۲۰۰۰ اکران شد. داستان فیلم در مورد سردبیر یک روزنامه به نام چاو موان است که به همراه همسر خود به یک ساختمان جدید نقل‌مکان می‌کند. در این میان زنی به نام سو لی ژن نیز همراه با همسرش در همین ساختمان ساکن می‌شود. به‌تدریج روابط این دو خانواده سمت‌وسوی دیگری می‌یابد.
نام «در حال و هوای عشق» در شماری از فهرست‌های بهترین فیلم‌های تاریخ سینما آمده و از آن به‌عنوان یکی از آثار اصلی سینمای آسیای شرقی یادشده است. تونی لیانگ چائو-وِی، بازیگر مرد برای نقش‌آفرینی در این فیلم در جشنواره فیلم کن برنده جایزه بهترین بازیگر مرد شد.
در یک‌شب اتفاق افتاد (۱۹۳۴)
فیلم «در یک‌شب اتفاق افتاد» اثری کمدی رمانتیک به کارگردانی فرانک کاپرا، فیلم‌ساز سرشناس آمریکایی است. این فیلم داستان زنی از خانواده‌ای بسیار ثروتمند و رابطه عاشقانه‌اش با یک خبرنگار با بازی کلارک گیبل، هنرپیشه مشهور آمریکایی را روایت می‌کند.
سناریوی این فیلم که در سال ۱۹۳۴ اکران شد از داستان ادبی کوتاه به نام «اتوبوس شب» نوشته ساموئل هاپکینز آدامز الهام گرفته است.
از «در یک‌شب اتفاق افتاد» اغلب به‌عنوان یکی از بهترین‌های آثار تاریخ سینما یاد می‌شود. تاکنون تنها سه فیلم برنده پنج جایزه اصلی اسکار (بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر اصلی مرد، بهترین بازیگر اصلی زن و بهترین فیلم‌نامه) شده‌اند. «در یک‌شب اتفاق افتاد» یکی از این سه فیلم است.
کازابلانکا (۱۹۴۲)
فیلم «کازابلانکا» اثری درام رمانتیک است که مایکل کورتیز، کارگردان مجار-آمریکایی ساخت. همفری بوگارت و اینگرید برگمن در این فیلم نقش مرد و زنی را ایفا می‌کنند که در جریان جنگ جهانی دوم باید دست به انتخاب‌هایی سرنوشت‌ساز در زندگی‌شان بزنند.
این فیلم که در سال ۱۹۴۲ اکران شد جایزه بهترین فیلم را در مراسم اسکار کسب کرد.
داستان وست ساید (۱۹۶۱)
فیلم «داستان وست ساید» به کارگردانی رابرت وایز و جروم رابینز است که در سال ۱۹۶۱ اکران شد. این اثر که در سبک درام موزیکال رمانتیک ساخته‌شده است داستان رقابت دو باند برای کنترل محله‌ای در نیویورک را روایت می‌کند. این فیلم با شکل‌گیری رابطه‌ای عاشقانه بین مردی جوان از یکی از دو باند با زن جوانی در باند دیگر جنبه رمانتیک پیدا می‌کند.
از «داستان وست ساید» که برنده ۱۰ جایزه اسکار ازجمله جایزه بهترین فیلم شد به‌عنوان «داستان رومئو و ژولیت مدرن» یادشده است. فیلم جدید «داستان وست ساید» که استیون اسپیلبرگ کارگردانی کرده در مراسم اسکار ۲۰۲۲ نامزد جایزه بهترین فیلم است.
تعطیلات رمی (۱۹۵۳)
فیلم «تعطیلات رمی» اثری کمدی رمانتیک است که در سال ۱۹۵۳ اکران شد. کارگردان «تعطیلات رمی» ویلیام وایلر، فیلم‌ساز مشهور آمریکایی-آلمانی است، گریگوری پک و آدری هپبورن هم در آن نقش‌های اصلی را ایفا می‌کنند.
این فیلم داستان شاهزاده‌ای با بازی آدری هپبورن را روایت می‌کند که برای بازدید از رم، پایتخت ایتالیا به این شهر سفر می‌کند و در آنجا درگیر رابطه‌ای عاشقانه با یک خبرنگار می‌شود.
چند جایزه اسکار ازجمله جایزه بهترین فیلم به این فیلم تعلق گرفت.
درخشش ابدی یک ذهن پاک (۲۰۰۴)
فیلم «درخشش ابدی یک ذهن پاک» به کارگردانی میشل گوندره، فیلم‌ساز فرانسوی در سال ۲۰۰۴ بر روی پرده‌های سینما اکران شد. این فیلم رمانتیک و علمی-تخیلی داستان زوجی را روایت می‌کند که یکدیگر را از حافظه‌شان پاک‌کرده‌اند.
جنبه روانشناسی فیلم پرسش‌هایی را برای بیننده در زمینه مفهوم عشق و حافظه پدید می‌آورد. «درخشش ابدی یک ذهن پاک» جایزه بهترین فیلم‌نامه را در مراسم اسکار به دست آورد.
تایتانیک (۱۹۹۷)
«تایتانیک» فیلمی رمانتیک، حماسی و فاجعه‌بار است که در سال ۱۹۹۷ اکران شد. جیمز کامرون، فیلم‌ساز آمریکایی کارگردانی این فیلم را که لئوناردو دی‌کاپریو و کیت وینسلت در آن ایفای نقش می‌کنند بر عهده داشت.
«تایتانیک» نامزد ۱۴ جایزه اسکار شده بود که از میان آن‌ها ۱۱ جایزه ازجمله جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به دست آورد.
سه‌گانه پیش از طلوع، پیش از غروب و پیش از نیمه‌شب (۱۹۹۵، ۲۰۰۴ و ۲۰۱۳)
سه‌گانه «پیش از طلوع»، «پیش از غروب» و «پیش از نیمه‌شب» را ریچارد لینکلیتر، فیلم‌ساز آمریکایی کارگردانی است. این سه‌گانه داستان عشق یک مرد و زن با بازی ایتن هاک و ژولی دلپی را در سه مقطع متفاوت از زندگی‌شان روایت می‌کند. «پیش از غروب» ۹ سال پس از «پیش از طلوع» و «پیش از نیمه‌شب» هم ۹ سال پس از «پیش از غروب» ساخته شد.
سه‌گانه «پیش از طلوع»، «پیش از غروب» و «پیش از نیمه‌شب» به دنبال استقبال زیاد منتقدان درمجموع نامزد دو جایزه اسکار شد.
بیمار انگلیسی (۱۹۹۶)
فیلم «بیمار انگلیسی» به کارگردانی آنتونی مینگلا، فیلم‌ساز بریتانیایی در سال ۱۹۹۶ اکران شد. این فیلم که به دوران جنگ جهانی دوم می‌پردازد داستان مردی مجروح و در بستر مرگ را روایت می‌کند که خاطرات دوره رابطه عاشقانه‌اش پیش از وقوع جنگ را به یاد می‌آورد.
«بیمار انگلیسی» برنده ۹ جایزه اسکار ازجمله جایزه بهترین فیلم شد.
رومئو و ژولیت (۱۹۶۸)
فیلم «رومئو و ژولیت» که فرانکو زفیرلی، فیلم‌ساز ایتالیایی کارگردانی کرده است در سال ۱۹۶۸ به نمایش درآمد. این فیلم همان‌طور که از نامش پیدا است اقتباسی از نمایشنامه ویلیام شکسپیر است.
«رومئو و ژولیت» و موسیقی متن آن بین جوانان و نوجوانان در سال‌های پس از اکران آن محبوبیت زیادی پیدا کرد. این فیلم برنده دو جایزه اسکار شد.