دمای بحرانی بالا به‌راحتی قابل‌پیشگیری است
بر اساس مطالعه‌ای که اخیراً توسط محققان دانشگاه روهمپتون بریتانیا انجام شد، بدن انسان دارای یک آستانۀ «دمای بحرانی بالا» است و پس‌ازآن انسان دچار برخی علائم ازجمله گرمازدگی می‌شود.
بدن انسان تا چه دمایی را می‌تواند تحمل کند؟
به گفته دانشمندان انسان می‌تواند حداکثر دمای بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند اما پس از رسیدن به این دما، بدن یک وضعیت «استرس گرمایی» را تجربه می‌کند؛ وضعیتی که باعث گرمازدگی، گیجی، حالت تهوع، سرگیجه، سردرد و غش می‌شود و اختلالات جدی در فعالیت‌های بدن به وجود می‌آید.
در تابستان وقتی هوا گرم است، بدن ما به راه‌های مختلفی برای خنک کردن و کاهش دمای درونی خود متوسل می‌شود؛ ازجمله تعریق و افزایش سرعت حرکت خون در نزدیکی پوست.
میزان داغی نیز «در هر کس متفاوت است» و واکنش افراد به گرما، می‌تواند بسته به سن، جنس و شرایط پزشکی هر فرد متفاوت باشد. سرعت متابولیسم در بدن برخی از افراد تا ۴۰ درجه افزایش نمی‌یابد، اما در ۵۰ درجه افزایش می‌یابد.
تمام تلاش بدن این است که دمای مرکزی خود را تغییر ندهد و به‌طورکلی اگر این دما یک یا دو درجه افزایش یابد، آسیبی به بدن اکثر مردم وارد نمی‌شود. نوزادان و افراد مسن از آسیب‌پذیرترین افراد در برابر گرمای شدید هستند، زیرا سیستم قلبی عروقی هر دو به‌خوبی به دمای بالا پاسخ نمی‌دهد.
وقتی بدن شما بیش‌ازحد گرم شود، ماهیت پروتئین‌های بدن شروع به تغییر می‌کند و عملکردشان متوقف می‌شود و رشته‌های عصبی نیز به‌خوبی کار نمی‌کنند.
این کار روی قلب تأثیر می‌گذارد، زیرا قلب به‌خودی‌خود یک عضله است. این کار می‌تواند منجر به ایجاد یک ریتم غیرطبیعی در فعالیت قلب شود و درنتیجه خون به‌طور مؤثر در سراسر بدن پمپاژ نشود و درنهایت سطح اکسیژن در بدن کاهش یابد.
اگر سطح اکسیژن به‌ویژه در مغز کاهش یابد، آنگاه فرد به‌طورجدی دچار مشکل خواهد شد و گاه این وضع به مرگ می‌انجامد.
علائم گرمازدگی و دمای بحرانی بالا:
- افزایش دمای بدن
- سردرد
- سرگیجه و منگی
- حال بد و بی‌اشتهایی
- تشنگی شدید
- تپش قلب
- تند نفس کشیدن
- تعریق شدید و پوست رنگ‌پریده و نمناک
- انقباضات شدید عضلانی
علائم گرمازدگی یا دمای بحرانی بالا در همه سنین یکسان است اما کودکان، سالمندان، زنان باردار و افرادی که بیماری‌های جدی دارند آسیب‌پذیرتر هستند.
درمان گرمازدگی
اگر کسی دچار گرمازدگی و دمای بحرانی بالا شد سریع این کارها را انجام دهید:
- او را به‌جای خنک منتقل کنید
- لباس‌های اضافی را درآورید
- به او مقدار زیادی آب بدهید
- پوست را با اسفنج یا اسپری با آب نمناک خنک‌کنید
- در کنار فرد بمانید تا حالش بهتر شود و هرچند دقیقه یک‌بار چک کنید آیا سرعت تنفس یا ضربان قلبش کمتر شده است یا نه
- معمولاً پس از نیم ساعت باید حال فرد بهتر شود
چگونه از گرمازدگی پیشگیری کنیم:
- مقدار زیادی آب‌خنک بنوشید بخصوص اگر در گرما ورزش می‌کنید
- در روزهای بسیار گرم بین ساعت‌های ۱۱ صبح تا سه بعدازظهر حتی‌الامکان بیرون نروید
- حتی‌الامکان زیر تابش مستقیم آفتاب نمانید
- پوست خود را مرتب با آب‌خنک کنید
- دوش آب سرد بگیرید
- لباس گشاد و به رنگ روشن بپوشید
- در ورزش افراط نکنید
- در هوای خیلی گرم از نوشیدن الکل حتی‌الامکان پرهیز کنید
در هوای گرم به چه چیز نیاز است:
- همراه داشتن مقدار کافی آب برای نوشیدن و خنک کردن پوست
- پوشش مناسب: لباس گشاد به رنگ روشن و کلاه لبه‌دار
- کرم‌های ضد آفتاب وسیع‌الطیف (که از هر دو پرتو ماوراءبنفش A و B محافظت می‌کنند) با درجه محافظت (SPF) سی به بالا
- عینک آفتابی مناسب که کناره‌های چشم را محافظت کند، محافظت صد در صد در مقابل پرتو ماوراءبنفش بدهد و UV ۴۰۰ باشد. برای اطمینان از مرغوبیت عینک می‌توانید به نشان استاندارد اتحادیه اروپا (CE) یا آمریکا (ANSI) اعتماد کنید.
