یک خودنگاره (سلف پرتره) ناشناخته از ونسان ونگوگ، نقاش مشهور هلندی، پشت یکی از آثار او در نگارخانه ملی اسکاتلند در ادینبورگ کشف‌شده است.
نگارخانه ملی اسکاتلند روز پنجشنبه ۲۳ تیر خبر داد یک خودنگاره ونسان ونگوگ که تاکنون هیچ شناختی از آن وجود نداشت در پشت یکی دیگر از تابلوهای این نقاش برجسته هلندی کشف‌شده است.
این خودنگاره هنگام عکس‌برداری با اشعه ایکس از یکی از تابلوهای ونسان ونگوگ با عنوان «سر یک زن رعیت» قبل از تدارک نمایشگاه جدیدی در آکادمی هنرهای اسکاتلند کشف شد. تصور می‌شود این خودنگاره در اوایل قرن بیستم که این تابلو قاب شده بود در پشت آن و زیر لایه‌های ضخیمی از مقوا پوشانده شده است.
مورخان زندگی ونسان ونگوگ به این نکته اشاره‌کرده‌اند که او برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها گاهی در پشت بوم هم نقاشی می‌کرد.
این تابلو چهره مردی با ریش‌بلند که یک کلاه لبه‌دار بر سر دارد را نشان می‌دهد. کارشناسان گفتند به‌محض کشف این نقاشی متوجه شدند که موضوع اثر خود ونگوگ است و احتمالاً یکی از نقاشی‌های اولیه اوست. در این تابلو گوش چپ ونگوگ که آن را در سال ۱۸۸۸ و سن ۳۵ سالگی برید، کاملاً هویداست.
فرانسیس فوله، یکی از مدیران نگارخانه ملی اسکاتلند، کشف این تابلو را بسیار هیجان‌انگیز توصیف کرد و گفت: «چنین لحظاتی بسیار نادرند. ما یک اثر ناشناخته ونگوگ، یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین هنرمندان جهان را کشف کرده‌ایم.»
کارشناسان نگارخانه ملی اسکاتلند در حال بررسی بهترین روش برای جدا کردن این خودنگاره از تابلوی «سر یک زن رعیت» هستند که در سال ۱۸۸۵ تکمیل‌شده است. قرار است تصویری که با اشعه ایکس از این خودنگاره گرفته‌شده در نمایشگاه آینده آکادمی هنرهای اسکاتلند در شهر ادینبورگ با عنوان «طعم امپرسیونیسم» به نمایش گذاشته شود.
کارشناسان معتقدند این خودنگاره که قاعدتاً پس از مرگ ونسان ونگوگ در سال ۱۸۹۰ فروخته‌شده است یکی از آثار تجربی نقاش است. پنج تابلوی مشابه که اکنون در موزه ونگوگ در شهر آمستردام نگهداری می‌شوند قبل از هجرت او به پاریس در سال ۱۸۸۶ کشیده شده‌اند.
ونسان ونگوگ که در زمان مرگ گمنام و بسیار فقیر بود برای صرفه‌جویی در خیلی از موارد روی هر دو طرف بوم نقاشی می‌کرد. تابلوی «سر یک زن رعیت» که در سال ۱۹۶۰ به نگارخانه ملی اسکاتلند اهدا شد تصویر یک زن محلی ساکن شهری در جنوب هلند است که ونگوگ در فاصله سال‌های ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۵ در آنجا زندگی می‌کرد. کارشناسان معتقدند ونگوگ این خودنگاره را در اولین سال‌های آشنایی با سبک امپرسیونیسم فرانسوی کشیده است. او در سال‌های بعد به سبکی رساتر با رنگ‌های شاد و تند روی آورد که اکنون در زمره معروف‌ترین آثار نقاشی جهان هستند.
ونسان ونگوگ متولد سال ۱۸۵۳ در شهر زوندرت در جنوب هلند بود. او سال‌ها از افسردگی شدید رنج می‌برد و چند روز قبل از کریسمس سال ۱۸۸۸ گوش چپ خود را برید. او مدتی در آسایشگاه روانی بستری بود و در سال ۱۸۹۰ به اعتقاد برخی از مورخان باهدف خودکشی گلوله‌ای به سینه خود شلیک کرد. او که هنوز قادر بود راه برود به پزشکان مراجعه کرد ولی کسی نتوانست گلوله را از سینه او خارج کند. دو روز بعدازاین ماجرا، براثر عفونت ناشی از زخم گلوله درگذشت. به گفته برادرش تئو آخرین جملاتی که ونگوگ به زبان آورد این بود «اندوه تا ابد ادامه خواهد یافت».
