جشنواره‌ی متوسط ها…
چند روزی از برگزاری چهلمین جشنواره فیلم فجر می‌گذرد ولی هنوز به‌جز تعدادی، فیلم متوسط که با بودجه‌های دولتی تهیه‌شده‌اند، چیز دندان‌گیری نصیبمان نشده است.
ریاست محترم سازمان سینمایی چند روز پیش در مصاحبه‌ای گفت، در این دوره آثار متفاوتی به نمایش درمی‌آید و یکی از بهترین دوره‌های جشنواره را خواهیم داشت، ولی تا امروز که چنین نبوده و آثار راه‌یافته در این دوره مطمئناً در زمان اکران با مشکل جذب مخاطب روبرو خواهند شد و یقیناً بیش از نیمی از این آثار حتی قادر به بازگرداندن هزینه تولیدشان هم نخواهند بود.
هر مدیری به‌ویژه در آغاز دوره مسئولیت خود می‌کوشد آمار و ارقام قابل چشمگیری ازآنچه انجام داده نشان دهد و اغلب وانمود می‌کند مشکلی پیش رو ندارد اما در مورد چهلمین جشنواره فیلم فجر علیرغم امیدواری بسیار، از منظر داوری آنچه تاکنون دیده‌ایم نه‌تنها نمره قابل قبولی دریافت نمی‌کند بلکه می‌توان آن را جشنواره «متوسط‌ها» نامید.
برخی از این فیلم‌ها فقط چند روزی تنور جشنواره را گرم می‌کنند و خیلی زود فراموش می‌شوند. این بلایی است که به نام جوان‌گرایی و … چند سالی است دامن جشنواره فیلم فجر را گرفته و در این میان صاحبان این آثار هم به‌خوبی می‌دانند این تشویق‌ها و سروصداهای رسانه‌ای دوران جشنواره خیلی زود به پایان می‌رسد و آن‌ها که سرنوشت این فیلم‌ها را در گیشه تعیین می‌کنند تماشاگرانی هستند که در این اوضاع سخت و طاقت‌فرسای اقتصادی باید بلیت بخرند و به دیدن این فیلم‌ها بروند!
بدون تردید «مرد بازنده» جدیدترین ساخته محمدحسین مهدویان که در ژانر پلیسی ساخته‌شده نسبت به آثار گذشته‌اش جذابیت کمتری را نشان می‌دهد. فیلمی سرد و تلخ با ساختاری کند به همراه یک جواد عزتی شصت‌ساله که برگ برنده مثبتی برای این فیلم به‌حساب نمی‌آید.
به‌طورکلی گونه فیلم‌های پلیسی زیرساخت قوی و مناسبی در سینمای ایران ندارد و در جذب مخاطب نیز همواره شکست‌خورده است. مهدویان این بار سعی می‌کند با نیم‌نگاهی به ژانر نوآر نقدی اجتماعی، سیاسی به پیرامون خود داشته باشد که البته ماحصلش فیلمی خنثی و ناموفق است.
فیلم «علفزار» اولین ساخته کاظم دانشی که بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته‌شده قرار است یک اتفاق تلخ اجتماعی را به چالش بکشد که در نیمه‌راه تبدیل به درامی دادگاهی می‌شود. این فیلم با به تصویر کشیدن قصه‌ای ملتهب قرار است از بعضی خط قرمزها عبور کند ولی در ساختار همچون فیلمی گزارشی عمل می‌کند و در پرداختن به اصل اجرا عقیم می‌ماند.
ای‌کاش کارگردان با اضافه کردن دو سکانس نامحسوس از آن واقعه تلخ شور و حال بیشتری به فیلمش می‌بخشید تا مخاطب ارتباط نزدیک‌تری با جهان فیلم برقرارمی کرد. «علفزار» در خلق شخصیت‌هایش موفق عمل می‌کند و با نزدیک شدن به زندگی خصوصی آن‌ها چهره واقعی‌شان را نمایان می‌کند. «پژمان جمشیدی» در نقش یک بازپرس وظیفه‌شناس، بلوغش در بازیگری را به اثبات می‌رساند و خود را به‌عنوان یکی از کاندیداهای اصلی دریافت سیمرغ بازیگری معرفی می‌کند.
«علفزار» به‌عنوان اولین ساخته کارگردانش اثر موفق مقابل قبول است و به نظر می‌رسد در اکران عمومی هم موردتوجه تماشاگران قرار خواهد گرفت.
فیلم‌های «ماهان» و «لایه‌های دروغ» انتخاب‌های شایسته و مناسبی برای یک جشنواره مهم آن‌هم در چهلمین سالگی‌اش محسوب نمی‌شوند. ای‌کاش هیئت انتخاب فیلم‌ها رویه مناسب‌تر و کارشناسانه‌تری را برای گزینش آثار بخش سودای سیمرغ در نظر می‌گرفتند.
فیلم «ماهان» یک تله‌فیلم نوددقیقه‌ای است که می‌توانست برای جشنواره کودک و نوجوان اصفهان انتخاب مناسبی باشد و «لایه‌های دروغ» با تمرکز بر سینمای اکشن ورزمی صرفاً برای پخش در جشنواره فیلم‌های ورزشی گزینه قابل قبولی بود.
«ملاقات خصوصی» ساخته امید شمس عاشقانه‌ای آرام و پیچیده است که تا سی دقیقه اول شروع خوبی دارد اما در بخش دوم که وارد فضای زندان می‌شویم و ماجرای جابه‌جایی مواد مخدر نشان داده می‌شود فیلم از ریتم می‌افتد. همراهی با بزهکاران زندان کمکی به پیشبرد قصه نمی‌کند و بیشتر مخاطب را پس می‌زند. امیر بنان در جایگاه نویسنده تمام توانش را به‌کاربرده تا فیلم‌نامه‌ای ارژینال ارائه دهد ولی ماحصل کارش چندپاره است و در یک‌سوم پایانی بسیار شتاب‌زده با رستگاری شخصیت‌ها، مواجه انسانی‌اش را آشکار می‌کند. پریناز ایزدیار و هوتن شکیبا درصحنه‌های دونفره لحظات درخشانی خلق می‌کنند.
«ملاقات خصوصی» در نمایش آسیب‌های اجتماعی آن‌هم در بستر یک فیلم عاشقانه موفق است. چنانچه کارگردان در تدوین مجدد زمان فیلم را کوتاه‌تر کند مطمئناً به ریتم بهتری خواهد رسید.
تا به امروز، چهلمین جشنواره فیلم فجر نمره قابل دریافت نمی‌کند و امیدوارم در روزهای باقیمانده شاهد نمایش آثار بهتر و درخشان باشیم.
ناصر سهرابی
نویسنده، بازیگر و کارشناس سینما. فعالیت در مطبوعات را از سال ۱۳۷۵ با ماهنامه فیلم و هنر... آغاز کرده و مقالات او در نشریات سینما ویدئو، فیلم و سینما، هفت نگاه، سینما تئاتر، فیلم و سینما، همشهری، اعتماد ملی، مردم‌سالاری و... منتشرشده است.
