جف کونز یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین هنرمندان فعال حال حاضر است.
جف کونز[۱]، نقاش و مجسمه‌ساز معاصر آمریکایی متولد ۲۱ ژانویه ۱۹۵۵ در پنسیلوانیا و از پیشگامان هنرهای تجسمی آمریکا به شمار می‌رود. منتقدین آثار او را از موفق‌ترین نمونه‌های هنر «پست‌مدرن» می‌دانند و سبک هنری جف کونز در میان اهالی هنر همواره بحث‌برانگیز بوده است.
جف کونز که در طول فعالیتش آثار هنری متعددی را به قیمت‌های نجومی به فروش رسانده است همواره به‌عنوان یکی از گران‌ترین هنرمندان جهان محسوب می‌شود که کارهایش صاحب رکوردهای جهانی است. اگرچه آثار هنری این هنرمند همواره با انتقاداتی همراه بوده است برای مثال «روزالیندکراوس» منتقد هنری معروف آثار جف کونز را نفرت‌آور خوانده بااین‌حال برخی منتقدان و کارشناسان او را یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان معاصر می‌شناسند.
جف کونز از ۸ سالگی فعالیت هنری خود را آغاز کرد و از نقاشی‌های هنرمندان قدیمی کپی می‌کرد و آن‌ها را با امضای جفری کونز در مغازه عتیقه‌فروشی پدرش به فروش می‌رساند. بعد از به پایان تحصیلات دبیرستان به کالج هنری مریلند رفت و تحت تأثیر آثار سالوادور دالی شروع به کرد.
در سال ۱۹۷۴، جف کونز، در جریان دیدار نمایشگاهی متفاوت در موزه هنرهای آمریکا و تینی در نیویورک با «جیم نات» آشنا شد که این موضوع تأثیر بسیاری در کار و زندگی کونز داشت. پس‌ازآن نمایشگاه، کونز به شیکاگو رفت تا زیر نظر جیم نات و پاسکه به فراگیری نوع تازه‌ای از نقاشی بپردازد. یک سال بعد دوباره به مریلند بازگشت و در سال ۱۹۷۶ فارغ‌التحصیل شد.
جف کونز در سال ۱۹۷۷ به منهتن رفت و در همین زمان بود که شروع به تولید اولین مجموعه از مجسمه‌های بادی خود کرد. آثاری که بعدها تبدیل به نشان اختصاصی او شدند. در سال ۱۹۸۰، وارد فعالیت اقتصادی شد و اقدام به فروش سهام و سرمایه‌گذاری کرد. این تجربه او را در فروش آثارش توانمند ساخت و این سرمایه‌ها، بدنه‌ی آثار بعدی او را شکل دادند.
در سال ۱۹۸۶، جف کونز با آثار جدیدش موفق شد توجه رسانه‌های معروف را به خود جلب کند، به‌ویژه با تصویر روی جلد نشریه نیویورک با عنوان «چهارتای داغ». دو سال بعد، مجموعه «Banality» که ترکیبی از حیوانات و اسباب‌بازی‌های تو پر مخملی و تصاویر مجلات بودند، او را به شهرت جهانی رساندند.
جف کونز در آن زمان با طراحی صفحات نشریه «تایم» و همچنین طراحی و تصویرسازی روی جلد نشریه «وال‌استریت ژورنال» به رشد و پیشرفت خیره‌کننده‌ای دست‌یافت. او بیشتر اشیاء و تصاویر را از آگهی‌ها و تولیدات تجاری به‌منظور ساخت بیان فردی وام می‌گرفت تا موضوع خاصی را مطرح کند. اسباب‌بازی‌های پلاستیکی و بادی، جاروبرقی، اجسام چینی ارزان‌قیمت و دیگر اقلامی که به‌طور خاص در زمره هنرهای زیبا به‌حساب نمی‌آیند.
جف کونز خاطرات کودکی زودگذر را به شکل‌های ماندگار تبدیل می‌کند. آثار او در ظاهر ارزان‌قیمت به نظر می‌رسند اما در واقعیت بسیار گران‌قیمت‌اند. توانایی کونز در شناخت موضوعاتی است که درهم‌پیچیده‌اند. برخی از منتقدان آثار او را هنری پرزرق‌وبرق ولی بدون محتوا نامیده‌اند. استفاده بسیار خوب او از نشانه‌های فرهنگی به‌عنوان دستمایه، علاقه‌مندان گوناگونی برای آثارش گردآورده و همین موضوع زمینه موفقیت کارهایش را دوچندان ساخته است و به او این اجازه را می‌دهد تا سفارش‌های بسیاری از طیف‌های مختلف جامعه با اهداف تجاری دریافت کند که البته این بیشتر از یک بیان شخصی هنری است. کریستوفر نایت، منتقد هنری می‌گوید: «جف کونز کلیشه‌های مرسوم آثار را از درونشان بیرون می‌کشد تا اینکه سعی کند به لحاظ معنوی، جوهره‌ی بیان گرایانه ذات هنرمندانه را جسمیت بخشد».
کونز با آثارش به‌خوبی با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. مردمی که مخاطب او هستند به سهولت با عناصری ارتباط برقرار می‌کنند که در زندگی روزمره‌شان جاری است و وجود دارد. او دیدگاه مجموعه‌داران بزرگ را نسبت به زیبایی در هنر تغییر داد و همین موضوع باعث یک استراتژی بازاریابی فوق‌العاده شد. مجسمه‌های کونز مفهومی نیستند ولی از منظر زیبایی‌شناسی مخاطب را به چالش می‌کشاند.
ویژگی‌هایی چون زرق‌وبرق، محتوای محدود، مبتذل و درعین‌حال دارای جایگاه خاص فرهنگی، روحیه مذهبی، شهوانی و کم‌وزن و نیز عظیم و انبوه بودن، تضادهای آشکاری هستند که در آثار او درهم‌آمیخته شده‌اند. یکی از آثار مشهور جف کونز خرگوش فولادی است که در حراجی کریستیز به قیمت ۹۱ میلیون دلار فروخته شد و بار دیگر نام او را بر سر زبان‌ها انداخت.
«سگ بادکنکی» که یکی از معروف‌ترین آثار جف کونز به شمار می‌رود تنها یکی از چند اثر هنری اوست که در دسته آثار هنری بادکنکی قرار می‌گیرد. سگ بادکنکی قرمز در سال ۲۰۱۴ به قیمت ۵۸ میلیون دلار فروخته شد که در آن زمان یک رکورد بی‌سابقه برای فروش آثار هنری بود. در سال ۲۰۱۷ مجموع آثار این هنرمند در موزه‌های مختلف به نمایش گذاشته می‌شد. برخی از آثار هنری جف کونز ازجمله «گل‌های بادکنکی» در معابر عمومی همچون مرکز تجارت جهانی نیویورک واقع‌شده‌اند.
از اواخر دهه ۷۰ تصویر ونوس، الهه عشق و باروری، تأثیر بسزایی بر آثار کونز داشته است. بخشی از مجموعه دوران باستان وی که در سال ۲۰۰۸ آغاز شد خوانش هنرمند از ونوس پارینه‌سنگی انواعی از ارجاعات تاریخ هند از بوتچلی تا دوشان و برانکوزی و فراتر از آن مفاهیم زیبایی و فرم درگذر زمان را در بردارد.
جف کونز طی فرآیندی وسیع و طولانی‌مدت نسخه اصلی بت واره را که به انحنای اغراق آمیزش شناخته‌شده به مجسمه‌های بادکنکی بلندقامت با الهام از جاکومتی بدل ساخت. او در تدارک تولید مجموعه‌ای از آثار هنری است که در آینده نزدیک از مرکز فضایی کندی در فلوریدا به فضا فرستاده می‌شوند و آنجا در یک نمایشگاه دائمی به نمایش درمی‌آیند. مکانی که میزبان آثار هنرمند آمریکایی روی کره ماه خواهد بود، یک ماهواره مینیاتوری شفاف با دمای مناسب نگهداری تندیس‌هاست.
پروژه فرستادن آثار جف کونز به فضا برای نمایش در کره ماه «فازهای ماه» نام دارد و به گفته این هنرمند آمریکایی، یک پیوست ان اف تی هم خواهد داشت. بر این اساس، کونز برای هرکدام از آثار فضایی خود یک نسخه موسوم به رمز کلید یکتا ان اف تی می‌سازد و قرار است درآمدهای حاصل از فروش این نسخه‌های دیجیتالی به سازمان پزشکان بدون مرز برسد.
بخش مربوط به آثار ان اف تی پیس گالری آمریکا که در ۹ شهر و منطقه جهان نمایندگی و شعبه دارد، طراح و مجری پروژه «فازهای ماه» است و مأموریت نمایش آثار کونز را در نمایشگاه دائمی کره ماه با همکاری چند شرکت فضایی پیش می‌برد.
هنوز زمان دقیق آغاز این مأموریت هنری-فضایی اعلام‌نشده اما انتظار می‌رود سال ۲۰۲۲ به سرانجام برسد.
[۱]. Jeff Koons
نیره مبینی‌پور
نیره مبینی پور، دانش‌آموخته‌ی دکتری تاریخ تطبیقی تحلیلی هنر اسلامی، استادیار گروه هنر دانشگاه آزاد، پژوهشگر برتر استان، نویسنده و پژوهشگر هنرهای تجسمی است. تخصص اصلی تجسمی در زمینه نقاشی است و شرکت در نمایشگاه‌ها و حضور در جشنواره‌های ملی را در سوابق خود دارد.
