تقابل سنت و مدرنیته
«آی وی وی» فیلم‌ساز، عکاس، نویسنده و فعال اجتماعی درزمینه دموکراسی و حقوق بشر، متولد ۱۹۵۷ در پکن است. برای او هنر وسیله‌ای در جهت به تصویر کشیدن مسائل اجتماعی است.
آی وی وی ابتدا در سال ۱۹۷۸ در مدرسه فیلم پکن در رشته سینما مشغول به تحصیل شد اما دو سال بعد دانشگاه را رها کرده و برای پژوهش در آثار هنرمندانی چون «آلن گینزبرگـ»، «جسپر جانز»، «اندی وارهول» و «مارسل دوشان» به نیویورک سیتی سفر رفت.
یکی از اولین آثار مشهور او در سال ۱۹۸۵ متأثر از کارهای نقاش و مجسمه‌ساز فرانسوی سورئالیست، مارسل دوشان است، آی وی وی از قدرتمندترین هنرمندان در عرصه پرفورمنس (اجرا) در دوره معاصر شناخته‌شده، او که از هنر خود برای بیان اندیشه، ارزش‌ها و همچنین مسائل اجتماعی بهره می‌برد درواقع یک هنرمند جهانی است و آثارش محدود و منحصر به چین نمی‌شود، اگرچه از تکنیک‌های سنتی چینی برای خلق آثارش استفاده می‌کند اما با استفاده از روش‌های نوین، معنایی جهان‌شمول به هنرش بخشیده و دنیایی جدید در برابر دیدگان مخاطبانش گشوده است تا جایی که تقابل سنت و مدرنیته را در آثار او می‌توان مشاهده کرد.
«تخمه‌های آفتابگردان» عنوان یکی از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آثار آی وی وی در جهان است که در سال ۲۰۱۰ در موزه تیت مدرن لندن به نمایش عموم گذاشته شد. این اثر با کمک ۱۶۰۰ نفر از هنرمندان شهر «جینگ دژن» که زمانی پایتخت ظروف و سرامیک‌های چینی محسوب می‌شد و امروزه رونق گذشته را ندارد، ساخته‌شده است، آی وی وی با سفارش این کار به اهالی شهر جینگ دژن که اکنون فقط از مجموعه سرامیک‌های سلطنتی مراقبت می‌کند، توانست آن‌ها را از ورشکستگی نجات دهد، هر دانه از این ۱۰۰ میلیون تخمه‌های آفتابگردان سرامیکی چینی، با وزن تقریبی ۱۵۰ تن را اهالی این شهر با قلم‌مو و با ظرافت‌های خاص خودشان رنگ کرده‌اند، چیزی حدود ۱۰۰۰ مترمربع به ارتفاع ۱۰ سانتی‌متر. تولید این اثر دو سال و نیم طول کشید.
این اثر ارزشمند تاکنون در ۹ کشور به نمایش گذاشته‌شده و در هر نمایشگاه مقداری از آن به فروش رفته است به‌طوری‌که در حال حاضر وزن اثر به ۱۰۰ تن کاهش‌یافته است، حدود ۸ تن از این تخمه‌ها را موزه تیت مدرن لندن خریداری کرده است.
اگرچه این دانه‌ها ظاهری ساده دارند اما معانی مختلف عمیقی را منتقل می‌کنند. تخمه شکستن کاری معمول و عادی بین مردم چین است، مجموعه تخمه‌های آفتابگردان هم رجوعی به گذشته و خاطرات گرسنگی و انقلاب صنعتی چین است و از طرفی نشانه‌ی جمعیت بسیار زیاد چین بوده و از سوی دیگر استفاده از تخمه آفتابگردان می‌تواند به‌نوعی نماد همدلی و همراهی در روزهای سخت نیز باشد.
یکی دیگر از آثار معروف آی وی وی که در سال ۲۰۱۵ در آکادمی سلطنتی بریتانیا به نمایش گذاشته شد چیدمانی است از میلگردهای به‌جامانده از ساختمان‌های مخروبه ناشی از زلزله «سیچوان» در سال ۲۰۰۸ که با وزنی حدود ۹۰ تن، عنوان سنگین‌ترین اثر هنری تاریخ را به خود اختصاص داده است. این نمایشگاه به دلیل ممنوع‌الخروج بودن هنرمندش از چین بدون حضور او برگزار شد.
در سال ۲۰۱۷ نیز نمایشگاهی در استانبول از آثار این هنرمند برگزار شد، در این نمایشگاه آی وی وی گستره‌ای از آثار خود با محوریت متریال «پورسلین» را به تماشا گذاشت که در آن دغدغه بشردوستانه خود در مورد فجایع انسانی منطقه خاورمیانه را به تصویر کشید. این آثار رابطه سنتی بین صنایع‌دستی و تاریخ هنر است. او به‌خوبی می‌داند که صنایع‌دستی از ابتدای تاریخ روایت گر قصه‌ها، دردها و خواسته‌های انسان بوده است و به همین دلیل سنت را برای گسترش مفهوم موردنظر خود به کار می‌گیرد. آی وی وی در مجموعه وسیعی از بشقاب‌ها، کوزه‌ها و گلدان‌ها تصویری روایی با همان سبک سنتی چینی در تولید پورسلین با نقوش آبی را تولید کرده است.
او همچنین از این متریال سنتی کشور خود، نهایت بهره را برده است چه زمانی که درون گلدان‌ها را منقوش می‌کند و چه زمانی که باظرافت، انواع میوه‌ها و سبزیجات از جنس چینی می سازد. آی وی وی به این وسیله صنایع‌دستی سنت و هنر معاصر را به چالش می‌کشد. بشقاب‌های چینی سفید و آبی منقوش، به مناظری از جنگ و آوارگان سوری اشاره دارد.
نیره مبینی‌پور
نیره مبینی پور، دانش‌آموخته‌ی دکتری تاریخ تطبیقی تحلیلی هنر اسلامی، استادیار گروه هنر دانشگاه آزاد، پژوهشگر برتر استان، نویسنده و پژوهشگر هنرهای تجسمی است. تخصص اصلی تجسمی در زمینه نقاشی است و شرکت در نمایشگاه‌ها و حضور در جشنواره‌های ملی را در سوابق خود دارد.
