گانگستری ایتالیایی در دنیای مدرن
«یادم میاد روزی وسط یه متن شکسپیر بودم و داشتم میگفتم ای پروردگار، چنین و چنان، دو سه جمله دیگه هم گفتم بعد فهمیدم دارم یه متن دیگه از شکسپیر رو بازی میکنم ــ من وسط هملت داشتم دیالوگهای جولیوس سزار میگفتم. با خودم فکر کردم خدایا از این یکی چطوری در برم!» (آل پاچینو)
اگر نبوغ کاپولا و ایستادگی او مقابل کمپانی پارامونت نبود، شاید آل پاچینو هیچوقت این فرصت استثنایی را پیدا نمیکرد تا نبوغش در بازیگری را به اثبات برساند.
آل پاچینو با یک اجرای باشکوه و خیرهکننده، مایکل کورلئونه جاهطلب و باهوش را بهعنوان گانگستر دنیای مدرن به عاشقان سینما معرفی کرد. پاچینو قهرمان آرام و پیچیدهای بود که هر زمان در برابر نا عدالتی قرار میگرفت، حکم خودش را اجرا میکرد. صحنه به قتل رساندن رهبران مافیا در رستوران، یکی از بهترین سکانسهای «پدرخوانده» را باهم مرور کنیم؛ پاچینو بعد از برداشتن اسلحه از توالت، جلوی آینه با خونسردی دستی به موهایش میکشد و به سالن رستوران برمیگردد. روی صندلی مینشیند و با نگاهی مملو از خشم ناگهان مانند گلولهای آتشین اسلحه را بیرون میآورد و حمام خونی بهیادماندنی خلق میکند.
آل پاچینو درباره ایفای نقش در فیلم «پدرخوانده» میگوید: «مایکل کورلئونه سختترین نقشی که بازی کردم بوده و هست. من به این کاراکتر به چشم یک گانگستر نگاه نمیکردم و قدرت او را در خصلت مرموز و پیچیدهاش میدیدم. متأسفانه استودیو در ابتدا این را درک نکرد و به فکر اخراج من افتاد. این نقش اوایل حرفه هنریام به من پیشنهاد شد، یک فیلم بزرگ با حضور مارلون براندو بود و هیچکس جز فرانسیس فورد کاپولا مرا برای آن نمیخواست.»
آل پاچینو را باید ستاره بیچونوچرای دهه هفتاد تاریخ سینما بدانیم. چهرهای که با ورودش به سینما جریان بازیگری را دگرگون کرد و سبک مختص به خودش را پایهریزی نمود. پاچینو بازیگر بهتری است یا رابرت دنیرو؟ این سؤالی بود که در دهه هفتاد بر سر زبان بود و حواشی زیادی هم به همراه داشت. ولی این پاچینو شاگرد خلف مکتب آکتورز استودیو به رهبری لی استراسبرگ بزرگ بود که با انتخابهای درستش جایگاه دستنیافتنی برای خودش رقم زد و خود را بهعنوان بازیگری شورشی و عصیانگر به سینما شناساند.
آل پاچینو درباره رابطه دوستانه خود با دنیرو میگوید: «مردم فکر میکنند بین من و رابرت دنیرو رقابت وجود دارد. من بابی را خوب خوب میشناسم. او دوست من است و ما چیزهای مشابهی را تجربه کردهایم. من عاشق کار او در حوزه کمدی هستم، کارش نبوغ خالص است.»
اگر مارلون براندو را سرآغاز دوران جدید بازیگری در سینمای آمریکا بدانیم، بدون تردید آل پاچینو با آن قدکوتاه و شمایل منحصربهفردش با حضور در نقش شخصیتهای برونگرایی چون: مایکل کورلئونه، سرپیکو و یا سانی در فیلم «بعدازظهر سگی» شماری از بهترین نقشآفرینیهای دهه پرالتهاب هفتاد را به نام خودش به ثبت رساند.
آلفردو جیمز پاچینو از پدر و مادری ایتالیایی آمریکایی در ۲۵ آوریل ۱۹۴۰ در شهر نیویورک به دنیا آمد. در ۲۱ سالگی بعد از تجربه بازی در تعداد بسیاری از تئاترهای زیرزمینی نیویورک، در آزمون ورودی مدرسه آکتورز استودیو رد شد. در همان سالها برای امرارمعاش به «اچ بی استودیو» پیوست و این آغازی بود برای آشنایی با اولین معلم بازیگریاش «چارلزلافتن» که نقش مهم و تأثیرگذاری در آینده او ایفا کرد.
آل پاچینو بعد از چهار سال در آزمون آکتورز استودیو قبول شد و به فراگیری شیوه بازیگری متد پرداخت. او این افتخار را پیدا کرد تا در فیلم پدرخوانده با استاد بزرگش «لی استراسبرگ» همبازی شود و لحظات بهیادماندنی را خلق کنند. با نقش یک معتاد به هروئین در فیلم «وحشت در نیدل پارک» ۱۹۷۱ اولین حضورش بر پرده سینما را تجربه کرد. فورد کاپولا که اجرای متفاوت او را در این فیلم دیده بود پاچینو را برای بزرگترین چالش زندگیاش، نقش مایکل کورلئونه به مدیران استودیو معرفی کرد. بازی جسورانه او در کنار مارلون براندو موردتوجه همگان قرار گرفت و اولین نامزدی اسکار را برایش به همراه داشت.
نقش سانی در فیلم «بعدازظهر سگی» ۱۹۷۵ شهرتش را دوچندان کرد و او را به یکی از گرانقیمتترین بازیگران تبدیل کرد.
سرانجام آکادمی اسکار در سال ۱۹۹۳ بعد از بارها نامزدی، برای فیلم «بوی خوش یک زن» او را شایسته دریافت اسکار دانست و جایزه بهترین بازیگر نقش اول را برای بازی دیدنیاش در نقش فرانک اسلید سرهنگ نابینای آمریکایی به او اهدا کرد. فیلم پلیسی و هیجانانگیز «مخمصه» مایکل مان بعد از سالها او را پای یک میز، روبروی رابرت دنیرو نشاند. این دو در پدرخوانده ۲ هم حضور داشتند ولی در هیچ سکانس مشترکی نبودند.
کارنامه بازیگری پاچینو در دهه ۲۰۰۰ تغییرات گستردهای داشت و آثار ضعیف و شکستخوردهای هم در کارنامهاش دیده میشوند.
آل پاچینو خستگیناپذیر فیلم «مرد ایرلندی» آخرین ساخته مارتین اسکورسیزی را پیش از بحران کرونا روی پرده سینماهای جهان داشت. حضور چشمگیر آل پاچینو در «خانه گوچی» در کنار لیدی گاگا و آدام درایور نشان داد که هنر بازیگری او در ابتدای دهه هشتاد زندگی سن و سال نمیشناسد و تمامنشدنی است.
آل پاچینو به نسلی تعلق دارد که سینما با او هویت جدیدی کسب کرد و هیچ جایگزینی نمیتوان برای این نسل متصور بود.
ناصر سهرابی
نویسنده، بازیگر و کارشناس سینما. فعالیت در مطبوعات را از سال ۱۳۷۵ با ماهنامه فیلم و هنر... آغاز کرده و مقالات او در نشریات سینما ویدئو، فیلم و سینما، هفت نگاه، سینما تئاتر، فیلم و سینما، همشهری، اعتماد ملی، مردمسالاری و... منتشرشده است.