روای داستانهای فاجعهآمیز و آخرالزمانی
نام رولاند امریش، کارگردان و تهیهکننده معروف آلمانی بیش از همه با فیلمهای اکشن پیوند خورده است. توانمندی او در روایت ماجراهای فاجعهآمیز و داستانهای آخرالزمانی است. تازهترین اثر او، «سقوط ماه» مدت کوتاهی است که اکران شده است. این فیلم که در ژانر اکشن و علمی تخیلی ساختهشده، بهخوبی در فهرست آثار امریش میگنجد که استاد فیلمهای «آخرالزمانی» است.
در «سقوط ماه» سه محقق ناسا میکوشند کره زمین را از خطر نابودی نجات دهند. ماه توسط نیرویی قوی و اسرارآمیز از مدار خود خارجشده و بهسرعت به سمت زمین درحرکت است. محققان ناسا تلاش میکنند تا علت این حادثه را کشف کرده و جلوی نابودی زمین را بگیرند.
هال بری، پاتریک ویلسون، چارلی پلامر، جان بردلی وست، دونالد ساترلند، مایکل پنیا وکارولینا بارتزاک در این فیلم به ایفای نقش پرداختهاند.
رولاند امریش، کارگردان و فیلمساز به نام در روز ۱۰ نوامبر سال ۱۹۵۵ در شهر اشتوتگارت آلمان به دنیا آمد. او از دهه ۹۰ میلادی به اینسو بهعنوان یکی از کارگردانان هالیوودی مشهور است. فرانک والتر اشتاینمایر، رئیسجمهور آلمان به مناسبت تولد ۶۵ سالگی امریش تلاشهای او در به شهرت رساندن سینمای آلمان در سراسر جهان را ستوده است. امریش به خاطر روایت داستانهای آخرالزمانی به «استاد فاجعه» شهرت یافته است.
هالیوود نسبتاً زود به قابلیتهای رولاند امریش پی برد. او در هالیوود بود که با فیلمهایی پرفروشی چون «روز استقلال» (۱۹۹۶)، «میهنپرست» (۲۰۰۰) و «روز پس از فردا» (۲۰۰۴) شهرتی جهانی کسب کرد. امریش نخست قصد داشت، صحنهپرداز شود، اما پس از دیدن فیلم فراموشنشدنی «جنگ ستارگان» تغییر رشته داد و قدم به عرصه کارگردانی گذاشت. امریش که امروزه یکی از فیلمسازان موفق هالیوود محسوب میشود، راه خود در عرصه فیلم را از زادگاهش، اشتوتگارت آغاز کرد. او نخستین فیلم خود، «سرچشمه کشتی نوح» را در سال ۱۹۸۴ ساخت.
رولاند امریش «سرچشمه کشتی نوح» را در سال ۱۹۸۴ دریکی از کارخانههای قدیمی تولید ماشینهای لباسشویی که تعطیلشده بود، ساخت. این فیلم پرهیجان عملی تخیلی درباره دو فضانورد است که ارتش آمریکا از وجود آنها برای مقاصد جنگی سوءاستفاده میکند.
رولاند امریش فیلمهای بعدی خود در آلمان را نیز در ژانر آثار اکشن و علمی تخیلی ساخت. چندی نگذشت که راهش به هالیوود باز شد. فیلم «سرباز جهانی» که در سال ۱۹۹۲ به سینماهای جهان راه یافت، نهتنها امریش را بهعنوان کارگردان که ژان کلود وندام را بهعنوان بازیگر به شهرت رساند. این فیلم که با بودجهای ۲۳ میلیون دلاری ساختهشده بود، بیش از ۱۰۲ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشت.
رولاند امریش در سال ۱۹۹۴ توانست در فیلم «استارگیت» از ستارگان معروفی چون کرت راسل بهره گیرد. این فیلم که بهویژه به خاطر جلوههای ویژهاش جوایزی نیز به دست آورد، با بودجهای بالغبر ۵۵ میلیون دلار ساخته شد و در سینماهای جهان بیش از ۱۹۶ میلیون دلار فروش داشت. قرار است نسخهای جدید از این فیلم بهعنوان نخستین بخش از یک سهگانه ساخته شود. این بار هم امریش روی صندلی کارگردانی خواهد نشست.
رولاند امریش با فیلم هالیوودی «روز استقلال» که در سال ۱۹۹۶ به پرده سینماهای جهان راه یافت، سرانجام توانست قلب فیلم دوستان آمریکا را تسخیر کند. در این فیلم علمی تخیلی ستارگانی چون ویل اسمیت و جف گلدبلام بازی کردهاند. «روز استقلال» با بودجهای ۷۵ میلیون دلاری ساخته شد و با فروشی بالغبر بیش از ۸۱۷ میلیون دلار حتی دستاندرکاران و تهیهکنندگان فیلم را هم غافلگیر کرد.
در سال ۱۹۹۸ فیلم «گودزیلا» که بازهم اثری علمی تخیلی بود، به نمایش درآمد. این فیلم با الهام از فیلمی قدیمی از ژاپن درباره هیولای «گودزیلا» ساختهشده است. امریش داستان این ماجرا را از ژاپن به نیویورک منتقل کرد و با استفاده از جلوههای ویژه و آخرین تکنیکهای تصویری اثری عرضه کرد که سه برابر هزینه تولید فروش داشت. «گودزیلا» جایگاه این کارگردان آلمانی را بهعنوان یک استاد فیلمهای اکشن تثبیت کرد.
رولاند امریش در سال ۲۰۰۰ ماجرایی تاریخی را دستمایهی فیلم خود قرار داد. فیلم «میهنپرست» با بازی مل گیبسون به جنگهای انقلاب آمریکا (سالهای ۱۷۷۵ تا ۱۷۸۳ میلادی) میپردازد. گیبسون در این فیلم نقش مردی تنها را در کارولینای جنوبی ایفا میکند که علیه ارتش بریتانیا میجنگند و به یکی از چهرههای استقلالطلبی آمریکا بدل میشود. این فیلم نیز ازلحاظ گیشه موفق بود. تصویر: مل گیبسون در نمایی از فیلم «میهنپرست».
فیلم بعدی رولاند امریش که در سال ۲۰۰۴ اکران شد، «روز پس از فردا» نام داشت که فیلمی علمی تخیلی بود. این فیلم درباره جک هال، یک متخصص و کارشناس علم هواشناسی است که اعتقاد دارد، در طی ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده یک عصر یخبندان جدید در انتظار ساکنان کره زمین است، اما بعد به این نتیجه میرسد که «روز فاجعه» بهمراتب نزدیکتر خواهد بود. ناگفته نماند که این فیلم بیش از ۵۴۴ میلیون دلار فروش داشت.
رولاند امریش در گام بعدی سراغ سوژهای ماقبل تاریخ رفت که در دههی ۱۹۹۰ میلادی ذهن او را مشغول کرده بود. داستان فیلم «۱۰ هزار سال پیش از میلاد» در دوران عصر حجر (دیرینهسنگی) میگذرد. این فیلم گرچه ازلحاظ گیشه موفق بود، اما با واکنشهای گوناگون منتقدان روبرو شد. درهرحال امریش در این فیلم هم بهخوبی توانست از جلوههای ویژه استفاده کند.
«سقوط کاخ سفید» که در سال ۲۰۱۳ به نمایش درآمد، درباره حملهای به کاخ سفید است. این فیلم داستان یک مأمور پلیس به بازیگری چنینگ تیتوم است که میکوشد رئیسجمهور آمریکا را از چنگ گروگان گیران نجات دهد و مانع از بروز جنگ جهانی سوم شود. این فیلم ازلحاظ فروش ناموفق بود و نتوانست ۱۵۰ میلیون دلار هزینه تولید را پوشش دهد.
رولاند امریش که استاد ساختن فیلمهای اکشن است، در سال ۲۰۱۵ موضوعی اجتماعی تاریخی را دستمایهی کار خود قرار داد. فیلم «دیوار سنگی» او با واکنش منفی منتقدان سینمایی روبرو شد که آن را اثری ضعیف ارزیابی کردند.
رولاند امریش با توجه به موفقیتی بزرگی که نصیب «روز استقلال» شده بود، بر آن شد که ماجرایی دیگر از این سوژه را به تصویر بکشد. فیلم «روز استقلال: بازخیز» که در سال ۲۰۱۶ (حدود ۲۰ سال پس از قسمت اول) اکران شد، نتوانست انتظارات را برآورده کند و حتی نامزد دریافت جایزه تمشک طلایی در ۵ رشته، ازجمله بدترین فیلم و بدترین کارگردانی شد.
«میدوی» که در سال ۲۰۱۹ اکران شد، یک فیلم تاریخی است که در ژانر فیلمهای اکشن ساختهشده است. این فیلم نبردی دریایی در جنگ جهانی دوم را به تصویر کشیده است. «میدوی» با واکنش منفی منتقدان سینمایی روبرو شد که بیش از همه پردازش شخصیتهای داستان را ضعیف ارزیابی کردند. «میدوی» که با بودجهای ۱۰۰ میلیون دلاری ساخته شد، ازلحاظ گیشه نیز چندان موفق نبود و تنها ۱۲۶ میلیون دلار فروش داشت.
رولاند امریش اگرچه چهار دهه است که در عرصه فیلم و سینما فعالیت دارد، اما تاکنون جوایز چندانی کسب نکرده است. ازجمله افتخارات او جایزه ساترن به خاطر کارگردانی فیلم «روز استقلال» است. این جایزه از سوی آکادمی فیلمهای علمی تخیلی و فانتزی اهدا شده است.
حمیده وطنی
حمیده وطنی گرگری کارشناس ارشد پژوهش هنر، نویسنده و منتقد سینما، فعالیت پژوهشی خود را با نشریه علمی پژوهشی نگره بهعنوان مدیر داخلی نشریه و فعالیت رسانهای سینمایی را با ماهنامه سینما آغاز کرد مقالات او در نشریات متعددی ازجمله مهر، سینما ویدئو، روزنامه اعتماد ... چاپشده است، او پیشتر دبیر تحریریه نشریه «دایره» بود و هماکنون دبیر تحریریه رسانه رسمی فرهنگی هنری سلیس نیوز و دبیر سرویس سینمایی است.