ایسه میاکه در عرصه طراحی لباس با نگاهی نو به میراث گذشتگان و ترکیب آن با هنر غربی نامی شناخته‌شده است.
از کوچه‌های تنگ و ساباط‌های تودرتوی خیابان محتشم کاشان که عبور کنیم، در گالری فیوزِ خانه منوچهری، نمایشگاهی برپاست که شاید برای بازدیدکنندگان هیجان‌انگیز و تا حدی عجیب باشد؛ یک نمایشگاه لباس که آثاری از ایسه میاکه، طراح لباس و هنرمند ژاپنی را در معرض نمایش قرار داده است.
در برخورد اول، حضور لباس‌های ایسه میاکه ژاپنی در یک خانه سنتی کاشان غریب به نظر می‌رسد، اما داستان خانه منوچهری و لباس‌های این طراح ژاپنی، ریشه‌هایی نزدیک به هم دارند.
ایسه میاکه، پس از سال‌ها تحصیل و کار با طراحان اروپایی و آمریکایی در فرانسه، به ژاپن بازگشت تا زیبایی‌شناسی و هنر سنتی زادگاهش را با نگاهی نو بررسی کند. او که در طرح‌های خود از عناصر و میراث ژاپن بهره می‌گرفت، موجی جدید در فشن غرب ایجاد کرد و تا حدی آن را به چالش کشید.
میاکه اما در قیدوبند سنت‌ها و میراث نبود. او همواره نگاهی به آینده داشت و در تلاش بود تا با استفاده از میراث ژاپنی به نیاز مخاطب امروز پاسخ دهد. او به بسیاری از فنون در حال انقراض، جانی دوباره بخشید و آنها را با دنیای امروز همگام کرد.
لباس‌های میاکه روح ژاپنی را در کالبدی ساده و مینیمالیستی ارائه می‌دهند. فرم لباس‌های او غالباً شکل‌های هندسی ساده هستند.
در نمایشگاه گالری فیوز، این تأکید بر فرم، خود را در چیدمان نشان می‌دهد. ناهید بهبودیان، سرپرست هنری نمایش درباره این چیدمان این‌گونه توضیح می‌دهد: «ما می‌خواستیم به فرم‌های میاکه متعهد باشیم. او فرم لباس را بر اساس اندامی خاص طراحی نمی‌کرد، بلکه پارچه را روی یک سطح قرار می‌داد و چند برابر اندازه واقعی برش می‌داد؛ گویی در ابتدا او لباس را یک شکل هندسی خالص می‌بیند و سپس اقدام به فرم دادن و پلیسه کردن آن می‌کند؛ بنابراین تصمیم گرفتم چیدمان به‌گونه‌ای اجرا شود که در نگاه اول، فرم لباس‌ها توجه مخاطبان را جلب کند. قرار گرفتن لباس‌ها روی میله‌های موازی، حالتی بود که آنها می‌توانستند به بهترین شکل فرم خود را فارغ از بدن نشان دهند. لباس‌ها در نگاه اول شبیه به اشکال هندسی به نظر می‌رسند؛ مخاطب در ابتدا از دور دو مثلث زرد می‌بیند و سپس متوجه می‌شود این یک شلوار است.»
میاکه از فرم‌های انتزاعی و ساده به‌عنوان بستری برای بازنمایی میراث ژاپنی و استفاده از تکنیک‌های سنتی مانند شیبوری – نوعی رنگرزی ژاپنی- ساشیکو، کاغذهای واشی و دیگر مواد و ایده‌هایی که ریشه در سنت ژاپنی دارند، استفاده کرده است.
او که از حامیان سنت و رویکردهای پایدار در مد است، باور دارد که لباس، باید مسئله‌ای را حل کند و هدفی داشته باشد. پلیسه که همه آن را امضای کار او می‌دانند، از اوریگامی ژاپنی نشات گرفته است؛ درعین‌حال، این لباس‌ها با نگاه به آینده و مناسب با نیاز مخاطب امروز طراحی‌شده است.
سال ۲۰۱۶، در حاشیه نمایشگاه کارهای ایسه میاکه در توکیو، میاکه در مصاحبه‌ای می‌گوید: «کاغذ هندی مشهور است، مانند پاپیروس مصری و همچنین کاغذهای چینی، هر کشوری از مواد و مصالح طبیعی [برای خلق کردن] استفاده می‌کند، اما مشکل اینجاست که این روند به پایان می‌رسد، چون کار بسیار دشواری است. خانمی که این کاغذهای واشی را ساخته و به دست من رسانده، الآن ۹۶ ساله است. کسی نیست که تکنیک ارزشمند او را به ارث ببرد؛ درحالی‌که این محصول می‌تواند بسیار مفید باشد.»
ماجرای میاکه و احیای روش‌های سنتی پارچه و رنگرزی ژاپنی، بی‌شباهت به داستان خانه منوچهری نیست. این خانه پس از مرمت و احیا به‌عنوان هتل و رستوران منوچهری شناخته می‌شود اما از ابتدا، هدف دیگری را دنبال می‌کرده است.
ایجاد کارگاه‌های مخمل‌بافی و زری‌بافی که در حال فراموشی بودند، هدف اصلی مرمت این خانه بود. در سال ۱۳۸۹، با احیای خانه منوچهری، دستگاه‌های زری‌بافی و مخمل‌بافی طراحی و ساخته شدند و در سرداب خانه جا گرفتند. این دو دستگاه، طراحی استاد عنایتی تنها استاد زری‌بافی و استاد یاالله تنها استاد مخمل‌بافی در کاشان بودند.
شعربافی که از سنت‌های در حال انقراض کاشان بود، بار دیگر جان گرفت و حضور مخاطبان جوان در کارگاه و برگزاری نمایشگاه در این فضا، خون تازه‌ای در رگ‌های میراث در حال فراموشی شهر کاشان بود. فضای ایجادشده، نگاهی نو و معاصر را در کنار سنت‌های قدیم کاشان قرار داد و حاصل آن، برپایی نمایشگاه‌هایی با رویکردهای جدید نسبت به پارچه، تکنیک‌های بافت سنتی و منسوجات بود که توانست مرز بین هنر و نمایشگاه‌های هنری با محصول دست پیشه‌وران را کمرنگ‌تر کند.
حالا همان نگاه شرقی ایسه میاکه به میراث ژاپنی‌اش، به شکل دیگری در کارگاه‌های شعربافی و زری‌بافی کاشان دنبال می‌شود: میراث گذشتگان ما چگونه می‌تواند در زیست روزمره‌مان جریان داشته باشد؟ پاسخ به این سؤال دشوار است اما روش ایسه میاکه می‌تواند الهام‌بخش باشد.
مرضیه اسلامی
