بازیگری برای تمام فصول
پارسا پیروزفر اخیراً سن پنجاهسالگی را پشت سر گذاشت و این سن زمان برداشت است؛ برداشت از ذخیره تمام آن سالها که دویده، نشسته، احتمالاً گمشده، دوباره راه را یافته، اوج و فرودها را پشت سر گذاشته، تجربه اندوخته و بالاخره به مقصد رسیده است؛ مقصد نه به معنای پایان راه بلکه به معنایی جایی که هویت و تصویر نهایی او در ذهن مخاطبانش تکمیلشده و ثبات یافته است. با این تعریف از پنجاهسالگی، نگاهی داریم به زندگی حرفهای پارسا پیروزفر بازیگر، کارگردان، نقاش، مجسمهساز و طراحی که این روزها با فیلم «تیتی» و سریال «یاغی» خوش درخشیده است.
پارسا پیروزفر ۲۲ شهریور ۱۳۵۱ در تهران متولد شد. دبیرستان را در رشته ریاضی به پایان رساند، عشق به نقاشی، پایش را به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران باز کرد و همجواری با دانشجویان هنرهای دراماتیک، او را به شاگردی استاد سمندریان درآورد. بعدازاین دوره آموزشی، مسیر زندگی پارسا پیروزفر به ترتیبی ریلگذاری شد که این روزها بهرهمند از نعمات خدادادی و کولهبار تجربههایش، در اوج باشد و حتی بتوان یکی دو جایزه جدید از جشنوارههای پیشرو در همین سال جاری را برایش پیشبینی کرد.
پارسا پیروزفر بازیگر کمحاشیهای است و اگر روی موج خبرها قرارگرفته معمولاً بهواسطه کارهایش بوده است البته بهجز یکبار که هارمونی رنگی بین کلاه و عینک و رنگ چشمهایش موجی طنازانه در فضای مجازی به راه انداخت. بهجز این مورد که خود بازیگر در آن سهمی نداشته، نه مصاحبهای از او منتشرشده که اظهاراتش حاشیهساز شود و نه حتی تمایلی به حضور در نشستهای خبری یا نقد و بررسی آثارش دارد که کسی از افکار و نگاهش مطلع شود. هر آنچه درباره پارسا پیروزفر میدانیم، برداشتهایی است که از فیلمها و تئاترها و آثارش بروز میکند.
چشمسبز یاغی
اولین تصاویری که از پارسا پیروزفر در ذهنها ثبتشده مربوط به نقش پارسا فرزینپور سریال «در پناه تو» است. یک دانشجوی آرام و متین، بهرهمند از جذابیتهای بصری توأم باوقار که از لابهلای سکانسهای حذفشده و هرگز به نمایش درنیامدهاش هم میشد، به عاطفهاش نسبت به مریم با بازی لعیا زنگنه پیبرد.
پارسا پیروزفر پیشازاین سریال، بازیگری در مقابل دوربین را با فیلم «مجسمه» (۱۳۷۱) ساخته ابراهیم وحید زاده و بعد «پری» (۱۳۷۳) به کارگردانی داریوش مهرجویی آغاز کرده بود اما در سریال «در پناه تو» بود که درخشید و شناخته شد. محبوبیت سریال، آینده بازیگران جوان این سریال را در سینما تضمین کرد و پیروزفر بهراحتی میتوانست متأثر از فضای سینمای دهه ۷۰ به فهرست چشمسبزهای جوان اول سینما راه پیدا کند اما او مسیر دیگری در پیش گرفته بود و انتخابهایش در سالهای بعد نشان داد که نگاه جدیتری به بازیگری دارد. چنین به نظر میرسد او از همان ابتدای راه بازیگری، یک یاغی بود و به مناسبات و معادلات اتمسفر سینما چندان اعتنایی نداشت.
مرد هزار نقش
پارسا پیروزفر همچنان که در سینما و تلویزیون آهسته و پیوسته پیش میرفت و نقشهایش از حاشیه به اصل نزدیک میشد، صحنه تئاتر «مست عشق» را حفظ کرده بود؛ بهعنوان بازیگر، نمایشنامه خوان و حتی کارگردان و نمایشنامهنویس. حضور پیوسته پارسا پیروزفر روی صحنه، نشانه روشنی است از تعریف و نگاهش به حرفه بازیگری و اینکه او همواره درصدد گسترش مرزهای حرفهای خود بوده، توسعه تواناییهایش را مدنظر داشته و اگر بازی در نقشهای مثبت و عمدتاً جوانهای عاشق و محجوب، روحش را ارضا نمیکرد، راه و چاره را در تئاتر مییافت و حتی میساخت.
گاهی زمزمههایی در فضاهای هنری شنیده میشد از آرزوی پیروزفر برای اجرای تئاتر روی معتبرترین صحنههای جهان که البته خیلی زود هم به واقعیت بدل شد. او تئاتر «ماتریوشکا» را بر اساس هشت داستان کوتاه از آنتوان چخوف نوشت، طراحی و کارگردانی کرد و خودش تمام نقشهای این نمایش را به عهده گرفت و از تابستان ۱۳۹۴ تا زمستان ۱۳۹۶ آن را در شهرهای مختلف آمریکا و کانادا ازجمله لسآنجلس، سن دیگو، برکلی، مونترال و ونکوور اجرا کرد.
طراحی مینیمالیستی این نمایش با یک صندلی، یک میز و یک چراغ رومیزی آنتیک روسی و طراحی لباس این اثر که توسط پیروزفر انجامشده بود، در نمایشهای زیادی مورد تقلید قرار گرفت و بعدها به یک انتخاب برای کارگردانهای تئاتر بهخصوص جوانترها بدل شد. پارسا پیروزفر همچنین برای بازی در نمایش ماتریوشکا موفق به دریافت تندیس زرین بهترین بازیگر مرد در بخش بینالملل در سیوپنجمین جشنواره تئاتر فجر در سال ۱۳۹۶ شد و این جالبتر خواهد بود اگر بدانید او در این تئاتر که هشت اپیزود داشت، بیشتر از ۳۰ نقش متفاوت را بازی کرد.
فصل برداشت
پارسا پیروزفر هرگز سوپراستار یا ستارهای پرفروغ در سینما یا تلویزیون نبوده اما در عوض نقشهای معمولاً قابل دفاع و گاهی بهیادماندنی خلق کرده است. از بازیاش در سریالهای «در پناه تو»، «در قلب من» و «در چشم باد» که بگذریم، مگر میشود «یوسف» فیلم «مهمان مامان» با آن عصیان تب آلودش را فراموش کرد که مواد مخدر همهچیزش را گرفته بود بهجز معرفتش را.
پارسا پیروزفر در کارنامهاش سریال «یاغی» را هم دارد که یکی از بهترین نقش منفیهای این روزها را به نمایش گذاشته و نیز نقش مولانا در فیلم «مست عشق» که همه مشتاق تماشایش هستیم. فیلم «تیتی» با بازی او یکی از تماشاییترین فیلمهای این روزهای سینماست و احتمالاً بهزودی بعد از فروکش کردن تب کرونا، دوباره به صحنه تئاتر بازمیگردد. مخلص کلام اینکه پارسا پیروزفر ۵۰ ساله در فصل برداشت از تجربههایش، نویدبخش تولد نقشهای دیدنی در سینما، تئاتر و تلویزیون است.
لوح افتخارات
بعد از چند بار نامزد شدن در رشته بازیگری برای فیلمهایی مانند «شیدا»، «اعتراض» و «اشک سرما»، پارسا پیروز فر در سال ۱۳۸۳ تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای مهمان مامان را از جشن خانه سینما دریافت کرد. بعدازآن جایزه بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلمهای آسیایی دهلینو را برای بازی در فیلم اشک سرما و نیز جایزه خروس زرین و صد گل کشور چین را برای بازی در همین فیلم کسب کرد. برای آثار تلویزیونی جایزه بهترین بازیگر مرد از دید مخاطبان از شبکه جهانی جام جم و تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشن دنیای تصویر برای بازی در سریال در چشم باد را به دست آورد. مهمترین جایزه تئاتری این بازیگر تندیس زرین بهترین بازیگر مرد در بخش بینالملل جشنواره تئاتر فجر برای بازی در تئاتر ماتریوشکا بوده است.
نمای نزدیک
پری/ داریوش مهرجویی / سال ۱۳۷۳
دومین تجربه سینمایی پارسا پیروزفر، نقشی در فیلم سینمایی «پری» است. این فیلم که نویسندگی آن را مهرجویی بر اساس اقتباسی آزاد از رمان «فرانی و زویی» نوشته سالینجر انجام داده، حکایت دختری جوان و دانشجوی ادبیات است که با خواندن کتاب کوچکی درباره سلوک عارفی گمنام در قرن پنجم هجری دچار تحولات فکری میشود و آن عارف سالک را پارسا پیروزفر بازی کرده است.
مهمان مامان، داریوش مهرجویی (۱۳۸۲)
یوسف، خانواده متمولی دارد اما روابط آشفته او و والدینش سرنوشتش را با مواد مخدر و گردو فروشی پیوند زده است. پارسا پیروزفر هم مثل بسیاری از بازیگران ماجراجو نقش یک معتاد را تجربه کرده و بازی در نقش یوسف به یکی از نقاط کارنامهاش بدل شده و البته یک نقش بهیادماندنی به سینمای ایران هدیه کرده است. یوسف تصویر متفاوتی بود که بعد از یک دهه از پیروزفر شناختهشده در سینما دیده میشد.
ملاقات، پارسا پیروزفر (۱۳۹۸ -۱۳۹۷)
نمایشنامه «ملاقات بانوی سالخورده» فردریش دورنمات بارها در ایران به صحنه رفته و نیز فیلم «بیهمهچیز» بر اساس آن ساختهشده است. پارسا پیروزفر این متن را یکبار دیگر به فارسی ترجمه کرده و برداشت خودش را از این نمایشنامه مشهور به صحنه برده است. او نقش معلم مدرسه را در این نمایش بازی کرده که طراحی گریم و لباسش یادآور تصویر مارک تواین، نویسنده معروف انگلیسی است.
مست عشق، حسن فتحی (۱۴۰۰)
از تازهترین فیلم سینمایی حسن فتحی فقط چند تیزر و تصویر پخششده و خیلیها منتظر تماشای آن هستند، البته نهفقط برای دیدن پارسا پیروزفر در نقش عارف و شاعر قرن هفتم هجری قمری. این فیلم که محصول مشترک ایران و ترکیه است، کنجکاوی خیلیها را برانگیخته از علاقهمندان به سینما یا دوستداران ادبیات. مست عشق، بخشی از زندگی مولانا جلالالدین و مواجهه او با شمس تبریزی را نمایش میدهد.
آذر مهاجر، جام جم