ترایبکا، نمایشی فراتر از دنیای فیلم
بیستویکمین جشنواره ترایبکا که رابرت دنیرو یکی از بنیانگذاران آن است، با مجموعهای گسترده از فیلمها، برنامههای تلویزیونی، بازیهای ویدیویی، مستندها و گفتوگوهای زنده مرتبط با این رویداد کار خود را آغاز کرد.
باوجود چنین برنامههای متنوعی که تنها به دنیای فیلم مربوط نمیشود، میتوان فهمید که چرا نام این رویداد فرهنگی از «جشنواره فیلم ترایبکا» به «جشنواره ترایبکا» تغییر کرد و واژه «فیلم» از آن حذف شد.
جشنواره ترایبکا جشنوارهای برای نمایش فیلم، بازی، مجموعههای تلویزیونی، مستند و اهدای جایزه به تهیهکنندگان و شرکتکنندگان هریک از این زمینههای هنری است که هرسال در فصل بهار در شهر نیویورک برگزار میشود. این رویداد را جین رزنتال، تهیهکننده آمریکایی، با همراهی رابرت دنیرو، ابرستاره آمریکایی دنیای سینما، در سال ۲۰۰۲ و در واکنش به حملات ۱۱ سپتامبر به مرکز تجارت جهانی و باهدف احیای وضعیت اقتصادی و فرهنگی منطقه منهتن در این شهر راهاندازی کردند.
این جشنواره جهانی که هرسال بر اعتبار آن افزوده میشود، روز چهارشنبه، ۸ ژوئن ۲۰۲۲، با شرکت ۱۱۰ فیلم بلند از ۴۰ کشور جهان شروع به کار کرد. از این تعداد، ۸۸ فیلم نخستین بار در این جشنواره اکران میشوند.
در جشنواره صاحبنامی مانند ترایبکا، جای هنرمندان مطرح ایرانی هم خالی نیست و نام نیکی کریمی، کارگردان، تهیهکننده و بازیگر نامدار ایرانی، در کنار رزانا آرکت، هنرپیشه، کارگردان و تهیهکننده آمریکایی و آنتونی ادواردز، بازیگر آمریکایی و برنده جایزه گلدنگلوب، در فهرست داوران امسال جشنواره ترایبکا میدرخشد.
این هنرمند ایرانی روز چهارشنبه، ۸ ژوئن ۲۰۲۲، در مهمانی شام استقبال از هیئتداوران در افتتاحیه جشنواره ترایبکا در نیویورک، شانهبهشانه رابرت دنیرو حضور داشت که موردتوجه کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی قرار گرفت.
از دیگر ایرانیان حاضر در این فستیوال میتوان به شیرین نشاط، کارگردان و عکاس ایرانی برنده جایزه شیر نقرهای جشنواره ونیز و همسر او، شجاع آذری، هنرمند و فیلمساز ایرانی، اشاره کرد که با فیلم «سرزمین رؤیاها» در جشنواره شرکت کردهاند. «سرزمین رؤیاها» که در سال ۲۰۲۱ ساخته شد و نخستین فیلم انگلیسیزبان این زوج فیلمساز است، یک فیلم علمی-تخیلی و طنزی سیاسی است که با نگاهی جسورانه اما انسانی به سیاستها و تعصبهای حال حاضر در آمریکا میپردازد.
جشنواره ۲۰۲۲ ترایبکا با پخش مستندی به نام «بین دونیمه» درباره جنیفر لوپز، بازیگر و خواننده پورتوریکویی-آمریکایی افتتاح شد. درحالیکه تمرکز اصلی جشنواره به شکلی قابلدرک، بر کارهای آمریکایی است، آثار خارجی نیز با دقت و توجه بسیار بررسی میشوند. برای مثال، در سال ۲۰۲۱، با نمایش فیلمهایی نظیر «سعاد» و «بهسادگی آب» حضور پررنگ سینمای عرب در این جشنواره حس میشد.
امسال نیز در بخش فیلم کوتاه میتوانیم به تماشای «رؤیاهای رنگی بیروت» بنشینیم؛ فیلمی ۲۸ دقیقهای به کارگردانی مایکل کالینز، کارگردانی که نخستین فیلم او «فردا تسلیم شو» هم نخستین بار در سال ۲۰۱۱ در جشنواره ترایبکا اکران شد و جایزه تماشاگران و جایزه ویژه هیئتداوران برای بهترین کارگردانی را از آن او کرد. «رؤیاهای رنگی بیروت» درباره رابطه رهبر یک گروه راک لبنانی با یکی از طرفداران زن و اتفاقهایی است که برای آنها رخ میدهد.
همچنین در بخش فیلم کوتاه، فیلم «تاچلاین» ساخته محمد صفوری، کارگردان آمریکایی-فلسطینی نمایش داده میشود که محصول مشترک آمریکا و اردن است و داستان آن درباره یک بازیکن جوان فوتبال در سال ۱۹۴۸ است. این فیلم عربی که شخصیتپردازی قهرمان و داستان آن از پدربزرگ کارگردان الهام گرفتهشده است، یک جوان عاشق فوتبال را نشان میدهد که درست روزی که خانوادهاش با شروع جنگ در منطقه، مجبور به فرار میشوند، پیشنهاد بازی در تیم ملی فلسطین را دریافت میکند.
در بخش مستند، نمایش فیلم «ستایش» از نوشین دادابهوی، کارگردان پاکستانی-آمریکایی را شاهد خواهیم بود که درباره تجربههای مسلمانان، ممنوعیت سفر آنها به آمریکا و اسلام هراسی در آمریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر است. فیلمی که کل تیم سازنده و عوامل آن مسلماناند.
شاید برای خیلیها دیدن بازیگر محبوبشان پشت دوربین و در حین فیلمسازی جالبتر از حضورش روی صحنه باشد؛ چیزی که در طول جشنواره درباره کایرا سجویک میبینیم که فیلم «ادیسه فضایی» با بازی کایل آلن را کارگردانی کرده است؛ فیلمی با داستانی عاشقانه درباره جوانی که در سفر به مریخ، دختر رویهایش را پیدا میکند.
دراینبین کیتی هولمز (کروز سابق) نیز کار تهیهکنندگی و کارگردانی فیلم «باهم و تنها» را انجام داده و فیلمنامه آن را نوشته است و خودش هم بازیگر اصلی است که در نقش یک منتقد غذا در دوران همهگیری ظاهر میشود.
همچنین به مناسبت پنجاهمین سالگرد اکران فیلم «پدرخوانده» که طرفداران بیشماری در سراسر دنیا دارد و بازنمایش آن بر پرده این جشنواره، آلپاچینو، بازیگر آمریکایی و یکی از ستارگان این فیلم، با مخاطبان گفتوگویی خواهد داشت. در ادامه نیز میتوان پای صحبتهای بیشک جذاب آلپاچینو و رابرت دنیرو نشست.
از دیگر کسانی که حضورشان شوق دیگری به فضای جشنواره میدهد، میتوان به تیلور سوییفت، هنرمند و موسیقیدان آمریکایی و برنده جایزه گرمی، اشاره کرد که با او درباره فیلم «All Too Well: The Short Film» که در سال ۲۰۲۱ آن را نوشت و کارگردانی کرد، مصاحبه میشود.
جشنواره ترایبکا هرساله با حدود ۱۵۰ هزار شرکتکننده، میزبان نمایش بیش از ۶۰۰ برنامه متنوع است و به هنرمندان مستقل در ۲۳ بخش رقابتی جوایزی اهدا میکند. این جشنواره تا ۱۹ ژوئن ادامه دارد.